رازهایی درباره هنر گویندگی :
گویندگی، مهارتی پرکاربرد و ارزشمند است.
وقتی میگوییم پرکاربرد، منظورمان این است که این هنر و استعداد در هرجایی به کارمان میآید؛ مثلاً شما میخواهید قصهای در جمع تعریف کنید یا شعری را در کلاس با صدای بلند بخوانید؛
برای روخوانی درست وماهرانهی یک متن، لازم است با محتوای مورد نظر، مأنوس باشید و بتوانید بر نکاتی که لازم است تأکید بیشتری کنید و از بعضی موارد نیز عبور کنید.
بهکارگیری اصول فن بیان و گویندگی، باعث جلب توجه مخاطب میشود.
جنس صدای فردی که با این فنون آشنایی کامل داشته باشد از حالتی سرد و خشدار، تبدیل به حالتی گرم و دلنشین میشود. برای اینکه بدانید چگونه فن بیان و گویندگی خود را تقویت کنید، پست امروز تیم سخنوران را تا انتها دنبال کنید.
۱. به روخوانی متن و توجه همزمان به مخاطب عادت کنید
این فن و تکنیک در زمانی که باید متن یا شعری را از رو بخوانید، بسیار مهم است. البته حفظ کردن متن هم، فکر خوبی است؛ امّا باید هر از گاهی به متن نگاه کنید تا از درست بودن آنچه میگویید، اطمینان حاصل نمایید.
- زمانیکه قرار است متنی را برای جمع بخوانید، بهتر است آن را چند بار تمرین کنید تا با نحوهی چینش، جملات و عبارات آشنا شوید. بدیهی است در صورتیکه به متن دستنویس کاملاً تسلط داشته باشید، میتوانید درحین روخوانی به مخاطبان نگاه کرده و با آنها ارتباط چشمی برقرار کنید.
- اگر به صورت اتفاقی شما را مسئول روخوانی متنی در جمع قرار دادند و با آن متن آشنایی چندانی نداشتید؛ پیش از روخوانی، چند ثانیهای را صرف مطالعهی کلیت موضوع کنید؛ سپس با آرامش و طمأنینه شروع به روخوانی کنید. به یاد داشته باشید، حتی اگر کمی کندتر از حد معمول متن را روخوانی کنید، بهتر از آن است که دائماً بهخاطر روخوانیِ سریع متن تپق بزنید.
۲. تُن، آهنگ و لحن صدای خود را بررسی کنید
اگر میخواهید گویندگی را بهخوبی در کلام خود رعایت کنید، باید بتوانید ریتم، لحن و تُن صدایتان را تحت کنترل داشته باشید.
اگر فقط با لحنی یکنواخت صحبت کنید، مخاطبان خود را خسته میکنید. هر چقدر هم که محتوای کلام شما جالب باشد، باز هم تفاوتی نخواهد کرد و مخاطبان با شما همراه نخواهند شد.
- یک سخنران و گویندهی هوشمند، کسی است که لحن خاص و مربوط به هر متن را بداند. قطعاً شیوهی بیان یک داستان حماسی با روخوانی از شعری طنز، متفاوت است. لحن شما باید با موضوع داستان یا شعری که میخوانید، تناسب داشته باشد.
- در حین روخوانی یک متن، باید سرعت بیان خود را تحت کنترل در آورید. طبیعتاً سرعت شما باید کمتر از زمانی باشد که در یک مکالمهی عادی گفتوگو میکنید. شمرده صحبت کردن باعث میشود تا مخاطب را با خود همراه سازید و به او اجازه بدهید که درک بهتری از مضمون حرفهایتان پیدا کند. درهنگام سخنرانی، بهتر است که با خود آب به همراه داشته باشید و پس از گذشت مدتی، گلویی تازه کنید. با این کار از سرعتتان هم کاسته خواهد شد.
- در سخنرانی و گویندگی، باید صدایی رسا و واضح داشته باشید؛ امّا این بدان معنی نیست که باید فریاد بکشید!!! هنگام شروع نفسی عمیق و از دیافراگم بکشید و سپس به روخوانی متن بپردازید. میتوانید از این تمرین کمک بگیرید:
صاف بایستید، سپس دستهایتان را روی شکم بگذارید. طوری دم و بازدم را فرو ببرید و به بیرون بدهید که احساس کنید شکمتان داخل میرود و دوباره بیرون میآید. در هر مرتبه از نفسگیری تا ۱۰ بشمارید. این کار شما را در حالت آرامش قرار میدهد.
3. واضح سخن بگویید
بیشتر افراد هنگام صحبت کردن و سخنرانی ، واضح و شفاف صحبت نمیکنند. شما باید در حین اجراء، مطمئن شوید که مخاطب صحبتهایتان را بهخوبی میشنود و درک میکند؛ بنابراین از آهسته صحبت کردن، زیر لب نجوا کردن و روخوانی نامفهوم متن بپرهیزید.
- سعی کنید، تک تک حروف یک واژه را واضح ادا کنید. موقعی که با سرعت یک واژه را ادا میکنید، ممکن است، برخی از کلمات آن واژه بهدرستی شنیده نشود. برای جلوگیری از این مسئله، صدای خود را هنگام روخوانی از یک متن ضبط کنید تا متوجه شوید از کدام یک از کلمات سرسری عبور کردهاید و سپس نحوهی ادای خود اصلاح کنید.
- کلمات را درست تلفظ کنید. باید معانی واژگانی را که در شعر یا متن سخنرانی و داستان وجود دارند، بدانید. اگر در به خاطر سپردن تلفظ واژهای مشکل دارید، نشانه و یادآوری کوچکی در کنار آن قرار بدهید تا درحین روخوانی اشتباه نکنید.
- درهنگام صحبت کردن نباید زیاد وقفه داشته باشید. مثلاً: مدام نگویید اممم… و یا از واژگانی استفاده نکنید که عدم تسلط شما را نشان میدهند. این کار باعث میشود تا حواس مخاطب نیز پرت شود و دیگر به شما توجه نداشته باشد.
4. قسمتهای مؤکد در متن را به یاد داشته باشید
اگر میخواهید مطمئن باشید که مخاطب مهمترین بخشهای کلامتان را درک میکند، باید از صدای خود کمک بگیرد و تأکیدهای لازم را با صدای خود برجسته کنید.
برای تأکید روی قسمتهای مهم متن، میتوانید اندکی صدایتان را بالا ببرید. این روش برای تحریک مخاطب بسیار مناسب است. مثلاً: اگر داستان رستم و سهراب را تعریف میکنید، هنگام برملا شدن قضیه پدر و فرزندی باید تأکید بیشتری به خرج دهید.
شعرخوانی نیز قلقهای مخصوص به خود را دارد. شما باید با توجه به درک و دریافتی که دربارهی معنای هر مصرع دارید، از تأکید و آکسانگذاری مناسب استفاده کنید.
5. از سکوت و مکث برای تأمل یا برانگیختن واکنش مخاطب استفاده کنید
در سخنرانی و گویندگی، باید سرعتی متعادل در بازگویی کلمات داشته باشید. تعریف کردن داستان، خواندن شعر و… مانند شرکت در مسابقه نیست و قرار نیست اگر با سرعت هرچه تمامتر یک مطلب را به پایان برسانید، برنده شوید.
در گویندگی و سخنرانی، اصل مهم “تفهیم مطلب” است و نه سرعت بالا در روخوانی متن!!!
با این کار مخاطب به شما گوش نخواهد کرد و درکی از آنچه میگویید نخواهد داشت.
- هنگام اتمام داستانی عاطفی یا خندهدار، کمی مکث کنید تا به مخاطب اجازهی ابراز واکنش یا تفکر بدهید. از نقاط مهم صحبت خود، بدون ایجاد وقفه نگذرید. مثلاً: اگر درباره موضوع خندهداری صحبت میکنید، در نقاط حساس داستان کمی صبر کنید تا هم مخاطب واکنش نشان بدهد و هم منتظر این باشد که در ادامه، این نقطهی حساس به کجا رهسپار خواهد شد.
- علائم نوشتاری، کمک شایانی در ایجاد مکثهای بهموقع میکنند. مثلاً در متن و شعری که میخوانید وجود ویرگول یا کاما، باعث میشود تا بهموقع متوقف شوید.
ثبت ديدگاه