هدف از فن بیان، زیباتر و تأثیرگذارتر سخن گفتن است.
فن بیان مناسب برای برقراری ارتباط مؤثر با دیگران، پیشرفت تحصیلی و شغلی، تأثیرگذاری بر افکار دیگران و توانایی مذاکره و رهبری اهمیت دارد.
در این صفحه، مطالب آموزشی فراوانی را با تمرین های متعدد بصورت رایگان برای شما آماده کرده ایم.
این صفحه را در جایی ذخیره کنید و هر روز بخشی از تمرینات را انجام دهید.
فن بیان چیست
فن بیان به معنای نحوه‌ی ادای کلمات و جملات به گونه‌ای است که بیشترین تأثیر را بر مخاطب داشته باشد و مفهوم سخن را همان گونه که مدنظر گوینده است، به مخاطب بفهماند. در فن بیان می‌خواهیم سخن خود را تا جای امکان زیبا، روان و ملموس بیان کنیم.
معنی و تعریف فن بیان (فن بیان یعنی چه؟)
فن بیان، فن چه گفتن نیست؛ فن چگونه گفتن است. گاه پیش می‌آید که می‌دانید که چه می‌خواهید بگویید، اما نمی‌دانید که آن را چطور مطرح کنید که بر مخاطب تأثیرگذار باشد.
از این رو شرکت در کلاس‌های حضوری و آنلاین فن بیان و مهارت‌های ارتباطی به ما کمک میکند که هر آنچه را که در ذهن داریم، به همان خوبی که خود می‌دانیم با استفاده بجا و مناسب از کلمات، لحن، فراز و فرود صدا، مکث‌ها و تأکیدها در سخن گفتن، به دیگران هم منتقل کنیم.
ویدئو: 9 نکته طلایی صحبت کردن
اهمیت فن بیان
فن بیان یکی از مهارت‌های کلیدی در ارتباطات است که به افراد کمک میکند پیام‌ها و احساسات خود را به‌طور مؤثر و شفاف منتقل کنند. این مهارت در زندگی شخصی و حرفه‌ای اهمیت زیادی دارد، زیرا با داشتن فن بیان قوی، فرد می‌تواند اعتماد به نفس بیشتری در تعاملات خود داشته باشد، در مذاکرات و ارائه‌ها موفق‌تر عمل کند و تأثیرگذاری بیشتری روی دیگران بگذارد. علاوه بر این، فن بیان باعث می‌شود ارتباطات اجتماعی و کاری روان‌تر و بدون سوءتفاهم شکل بگیرند و به ایجاد روابط مثبت و مؤثر کمک میکند.
- 40 فایل آموزش ویدئویی
- 6 جلسه عملی و کارگاهی حضوری
- سمینار حضوری یک روزه
- 40 روز راهبری آموزشی تمرینات دوره
- مدرس: دکتر محمدعلی حسینیان (بنیانگذار آموزش سخنوری حرفه‌ای کشور)
برای شرکت در دوره فن بیان
اطلاعات خود را وارد نمایید:
و یا با شماره تماس زیر ارتباط برقرار نمایید:
اصول فن بیان
مقوله اصلی در فن بیان چگونگی تلفظ و ادای کلمات و جملات برای تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطبین است.
مهم‌ترین نکاتی که در فن بیان باید به آن‌ها توجه داشت:
- صداسازی برای افزایش برد و حجم صدا
- تلفظ صحیح حروف و هجاها
- تکنیک‌های فن بیان و لحن
گام اول: یک صدای حرفه‌ای بسازید
صدای رسا و حرفه‌ای اولین ابزار کلیدی برای انتقال مؤثر پیام و احساسات است. داشتن صدای باکیفیت باعث می‌شود مخاطب ارتباط بهتری با شما برقرار کند و از شنیدن صحبت‌هایتان لذت ببرد. این ویژگی نه‌تنها به جذابیت کلام می‌افزاید بلکه قدرت انتقال مفاهیم را افزایش می‌دهد.
صداسازی: فراتر از ویژگی‌های ذاتی
برخلاف تصور عمومی، کیفیت صدا تنها به ویژگی‌های ژنتیکی بستگی ندارد. با تمرینات منظم صداسازی و تقویت عضلات تنفسی، می‌توان ظرفیت و کیفیت صدا را بهبود داد. هر فرد، با هر صدایی که دارد، می‌تواند آن را تقویت کرده و حرفه‌ای‌تر صحبت کند.
منظور از داشتن یک صدای قدرتمند و گیرا، ویژگی‌های ذاتی و ژنتیکی صدا نیست.
تنفس صحیح شکمی برای صداسازی حرفه‌ای
تنفس، پایه و اساس صدای مناسب است. کنترل صحیح تنفس به شما امکان می‌دهد تا صدایی استاندارد و حرفه‌ای تولید کنید. برخلاف تنفس سینه‌ای که کم‌عمق و ناکارآمد است، تنفس شکمی یا دیافراگمی کنترل بیشتری روی هوا ایجاد کرده و امکان اجرای بهتر تکنیک‌های فن بیان را فراهم میکند.
ایراد اساسی تنفس سینه‌ای
در تنفس سینه‌ای، بخشی از انرژی صرف حرکت قفسه سینه می‌شود و هوای کافی برای تولید صدای پرطنین و رسا باقی نمی‌ماند. این نوع تنفس باعث صدای یکنواخت و خستگی عضلات گلو شده و در طولانی‌مدت احتمال گلودرد را افزایش می‌دهد.
تنفس شکمی
تنفس شکمی که توسط عضله دیافراگم انجام می‌شود، هوای بیشتری را با مصرف انرژی کمتر فراهم میکند. این روش تنفس امکان صداسازی پایدار، کاهش فشار روی طناب‌های صوتی و ایجاد صدایی عمیق و ماندگار را فراهم کرده و گزینه‌ای ایده‌آل برای سخنرانی و فن بیان حرفه‌ای است.
تمرین تنفس شکمی برای تقویت صدا
برای آنکه متوجه شوید که آیا تنفس شما شکمی است یا سینه‌ای، یک دست خود را روی قفسه سینه و دست دیگر را روی شکم قرار دهید و سپس نفس عمیق بکشید. اگر در هنگام دم قفسه سینه شما به سمت بالا و شانه‌های شما به سمت بالا و عقب حرکت کند، تنفس شما سینه‌ای است.
- برای تمرین تنفس شکمی روی زمین به صورت طاق‌باز دراز بکشید.
- پاهای خود را کمی خم کنید تا ستون فقرات شما به صورت کامل با زمین تماس پیدا کند.
- یک دست خود را روی قفسه سینه و دست دیگر خود را روی شکم قرار دهید.
- سپس، یک دم عمیق داشته باشید و هوا را با سرعت به صورت “ها” از دهان خود خارج کنید.
- مراقب باشید که در حین نفس کشیدن، سینه حرکت نکند و در بازدم نیز هوا کاملاً از ریه‌ها خارج شود.
- این تمرین را حداقل ده بار پشت سر هم انجام دهید.
تمرین دوم:
- پس از دم عمیق در حالت درازکش، هوا را به آهستگی و با ادای مصوت “آ” خارج کنید.
- آنقدر به این کار ادامه دهید تا هوایی در ریه باقی نماند.
- این تمرین را نیز حداقل برای 10 بار انجام دهید.
نکته: در ابتدای شروع به تمرین‌های تنفسی بدلیل ضعف عضلات بین‌دنده‌ای و دیافراگم، احساس کمتر وارد شدن هوا وجود خواهد داشت. ولی به مرور و با قوی‌تر شدن این عضلات، این حس هم برطرف می‌شود.
تمرین بلندخوانی برای افزایش برد صدا
یک تمرین ساده اما کارآمد برای داشتن یک صدای قدرتمند، بلندخوانی است. در بلندخوانی باید بدون آنکه فشاری به حنجره یا گلوی شما وارد شود، سعی کنید یک متن یا شعر را با بلندترین صدای ممکن بخوانید. دقت کنید که در هنگام خواندن نباید فریاد بزنید، بلکه باید تنها با صدای بلند متن را بخوانید. در هنگام خواندن متن تلاش کنید تا به صورت شکمی نفس بکشید و این نفس شکمی با بیشترین انرژی ممکن به تارهای صوتی ضربه وارد کند. حداقل یک هفته روزی چند دقیقه این تمرین را تکرار کنید.
استاد محمدعلی حسینیان
پایه گذار آموزش فن بیان و سخنوری حرفه‌ای در ایران
- دانش آموخته رشته‌های فلسفه، الهیات، حقوق و روانشناسی
- مدیر و موسس کانون سخنوران پارسی
- مولف بیش از ده عنوان کتاب در زمینه فن بیان و سخنوری
- مدرس دوره های سخنوری برای سازمان ها و موسسات متعدد
- کارشناس و منتقد برنامه های فرهنگی و هنری و فن بیان صدا و سیما
- سوابق متعدد در زمینه دوبله فیلم و انیمیشن
- گویندگی آثار مستند متعدد
- مدرس کارگاه های فن بیان و سخنوری با بیش از 30000 دانشجو
گام دوم: کلمات و هجاها را به طور صحیح تلفظ کنید
محکم و شمرده صحبت کردن، یکی از اصول مهم فن بیان است که تأثیر زیادی بر وضوح و روانی کلام دارد. تلفظ دقیق، سخن را استوارتر و تأثیرگذارتر میکند.
تپق زدن
تلفظ درست حروف به تنفس صحیح، قدرت عضلات زبان و لب‌ها و تمرینات مداوم نیاز دارد. ضعف در این عضلات باعث می‌شود که مخرج حروف به‌درستی ادا نشود و روانی و قوام سخن کاهش یابد. این ضعف می‌تواند منجر به شلی کلمات، تپق زدن و ادای نادرست صامت‌ها و هجاها شود که به استحکام و جذابیت کلام آسیب می‌رساند.
.
شتاب زده صحبت کردن
مشکل دیگر، شتاب‌زده صحبت کردن است که اغلب ناشی از عدم تلفظ دقیق حروف است. با این حال، سرعت صحبت کردن مشکلی ندارد، به شرطی که تمام کلمات واضح و دقیق ادا شوند. تمرین مداوم می‌تواند قدرت و سرعت عضلات زبان و لب‌ها را بهبود بخشد و مشکلاتی مانند تپق زدن را برطرف کند.
.
درست ادا نکردن حروف
بسیاری از افراد هنگام سخن گفتن برخی از مخرج‌های حروف را تلفظ نمیکنند و یا آن‌ها را ضعیف تلفظ می‌کنند. به‌خصوص تلفظ صامت‌ها از شدت لازم برخوردار نیست و یا هجاهایی که باید کشیده شود، به خوبی ادا نمی‌شود. برای مثال، در صحبت عامیانه بسیاری از افراد به جای ادای کامل کلمه “چطور” می‌گویند “چطو” و “ر” را تلفظ نمیکنند.
.
شلی زبان
علاوه بر ادای سرسری کلمات، مشکل دیگر شلی و ضعف زبان است؛ بدین معنا که زبان چرخش لازم برای ادای حروف و هجاها را ندارد. این ضعف عضله لب‌ها و زبان سبب می‌شود که افراد در تلفظ برخی کلمات دچار مشکل شوند و به‌اصطلاح تپق بزنند. تپق زدن به روانی سخن آسیب می‌زند. تمرین‌های مداوم و مستمر تلفظ می‌تواند این مشکل را ظرف چند ماه برطرف کند.
تمرین تلفظ با جملات تمرین بیان
در کنار تمرین‌های تنفس و صداسازی، تمرین‌های تلفظ نیز برای رسیدن به یک فن بیان قدرتمند ضروری است. انجام منظم تمرین‌های تلفظ، به تقویت اندام گفتار و تلفظ دقیق و صحیح کلمات و هجاها کمک میکند. البته قبل از انجام هر تمرینی، فرد باید صدای خود را بشناسد و متوجه نحوه حرف زدن خود و نقاط ضعف و قوت آن بشود. بنابراین، اولین قدم آن است که صدای خود را ضبط کنید و به آن گوش فرا دهید. برای این کار می‌توانید متن ساده‌ای را قرائت کرده و صدای خود را ضبط کنید. سپس، به صدای خود گوش دهید و دقت کنید که آیا تک تک حروف و هجاها را آن‌طور که باید تلفظ کرده‌اید یا نه و آیا حروف و صداها را با هم ادغام می‌کنید یا خیر.
یک تمرین خوب تلفظ که به شما کمک میکند بتوانید صداها و واج‌ها را به درستی ادا کنید و کمتر تپق بزنید، استفاده از جملات تمرین بیان است. یک جمله معروف در این زمینه عبارت است از:
در لرستان نُه لُرَند و هر لُری نُه نَرّه لُر نَرّه لُر چه نَرّه لُر؟ هر نَرّه لُر نُه نَرّه لُر!
تمرین این جمله و جملات مشابه سبب چالاکی زبان و هماهنگی بهتر بین زبان، لب، دهان و دندان‌ها در تلفظ کلمات و جملات می‌شود. تمرینات دیگری را نیز می‌توانیم برای تلفظ حروف مختلف انجام بدهیم. برای مثال، حروفی که لبی هستند، یعنی از برخورد لب‌ها با یکدیگر ایجاد می‌شوند، مثل م، ب و پ یا حروفی که نوک‌زبانی هستند، یعنی از برخورد نوک‌زبان به پشت دندان‌های بالا تولید می‌شوند، مانند ل، د، ت و ن، به تمرین بیشتری نیاز دارند. معمولا تلفظ حروف نوک‌زبانی برای افراد دشوارتر از حروف پس‌زبانی و لبی است. برای مثال در شعر بالا، تلاقی حروف نوک‌زبانی ل، ت، ن و د با “ر” سبب می‌شود که تلفظ این عبارت دشوار باشد. ادای درست این صداها سبب می‌شود که فن بیان بهتری داشته باشید.
در کنار تمرین‌های تنفس و صداسازی، تمرین‌های تلفظ نیز برای رسیدن به یک فن بیان قدرتمند ضروری است. انجام منظم تمرین‌های تلفظ، به تقویت اندام گفتار و تلفظ دقیق و صحیح کلمات و هجاها کمک میکند. البته قبل از انجام هر تمرینی، فرد باید صدای خود را بشناسد و متوجه نحوه حرف زدن خود و نقاط ضعف و قوت آن بشود. بنابراین، اولین قدم آن است که صدای خود را ضبط کنید و به آن گوش فرا دهید. برای این کار می‌توانید متن ساده‌ای را قرائت کرده و صدای خود را ضبط کنید. سپس، به صدای خود گوش دهید و دقت کنید که آیا تک تک حروف و هجاها را آن‌طور که باید تلفظ کرده‌اید یا نه و آیا حروف و صداها را با هم ادغام می‌کنید یا خیر.
یک تمرین خوب تلفظ که به شما کمک میکند بتوانید صداها و واج‌ها را به درستی ادا کنید و کمتر تپق بزنید، استفاده از جملات تمرین بیان است. یک جمله معروف در این زمینه عبارت است از:
در لرستان نُه لُرَند و هر لُری نُه نَرّه لُر
نَرّه لُر چه نَرّه لُر؟ هر نَرّه لُر نُه نَرّه لُر!
تمرین این جمله و جملات مشابه سبب چالاکی زبان و هماهنگی بهتر بین زبان، لب، دهان و دندان‌ها در تلفظ کلمات و جملات می‌شود. تمرینات دیگری را نیز می‌توانیم برای تلفظ حروف مختلف انجام بدهیم. برای مثال، حروفی که لبی هستند، یعنی از برخورد لب‌ها با یکدیگر ایجاد می‌شوند، مثل م، ب و پ یا حروفی که نوک‌زبانی هستند، یعنی از برخورد نوک‌زبان به پشت دندان‌های بالا تولید می‌شوند، مانند ل، د، ت و ن، به تمرین بیشتری نیاز دارند. معمولا تلفظ حروف نوک‌زبانی برای افراد دشوارتر از حروف پس‌زبانی و لبی است. برای مثال در شعر بالا، تلاقی حروف نوک‌زبانی ل، ت، ن و د با “ر” سبب می‌شود که تلفظ این عبارت دشوار باشد. ادای درست این صداها سبب می‌شود که فن بیان بهتری داشته باشید.
تمرین تلفظ با شمعک یا خودکار
تمرین با شمعک به مرور زمان سبب تقویت چرخش زبان و لب و بهبود تلفظ می‌شود و به ساخت یک صدای قدرتمند کمک میکند. برای انجام این تمرین باید شمعک، مداد یا یک خودکار پلاستیکی را بین دندان‌های بالا و پایین خود قرار دهید و سپس، با صدای بلند شروع به خواندن یک متن کنید. نگه‌داشتن شمعک بین دندان‌ها مانع از بسته شدن راحت فک روی هم می‌شود و در نتیجه نمی‌توانید خیلی ساده حروف را ادا کنید. این امر به‌ویژه برای تلفظ حروف نوک‌زبانی اهمیت می‌یابد. شمعک مثل وزنه‌ای مانع از تلفظ سریع و تیز این حروف می‌شود و شما را با زحمت مواجه میکند.
گام سوم: لحن مناسب داشته باشید
لحن، احساسی است که گوینده هنگام سخن گفتن دارد و با صدای خود به مخاطب منتقل میکند. داشتن لحن مناسب، به انتقال احساسات به مخاطب و جلب توجه او به موضوعات مهم کمک میکند و از یکنواختی کلام که سبب خستگی مخاطب می‌شود، جلوگیری میکند.
لحن انواع گوناگونی دارد و انتخاب لحن مناسب به موضوع سخن و مخاطب بحث بستگی دارد. بسته به محتوای کلام، لحن گوینده می‌تواند خنثی، پرسشی، رسمی، غیررسمی، تعجبی، طنز، طعنه‌آمیز، ستایشی، خشمگین و مانند آن باشد.
.
بسیاری لحن را معادل فن بیان می‌دانند. لحن همان فن بیان نیست، اما لحن درست مهم‌ترین رکن فن بیان است و همه تکنیک‌های فن بیان مانند فراز و فرود صدا، آکسان‌گذاری و مکث‌ها باید در خدمت لحن قرار گیرند. اگر متن یا شعر می‌خوانیم یا سخنرانی می‌کنیم، همه تکنیک‌های فن بیان باید در خدمت لحن صورت گیرد.
بسیاری از افراد هنگام خواندن شعر، متن، دیالوگ‌گویی و یا سخنرانی فاقد لحن هستند؛ به این معنا که سخن آن‌ها فاقد هر گونه احساس است و نمی‌تواند تصویر مشخصی را به مخاطب منتقل کند.
در دوره فن بیان کانون سخنوران، حرفه ای شوید:
40 فایل آموزش ویدئویی
- با تدریس استاد حسینیان
- قابل مشاهده توسط اسپات پلیر (در موبایل و کامپیوتر)
- ارائه تمرینات مرتبط با هر جلسه
6 جلسه حضوری عملی کارگاهی
- در کانون سخنوران
- جهت اجرای تمارین توسط هنرجویان
40 روز راهبری آموزشی
- جهت انجام تمارین دوره
- شامل تمرینات اختصاصی مربوط به هر روز
سمینار حضوری یک روزه
- ارائه مباحث تکمیلی با تدریس استاد حسینیان
- با صرف نهار و پذیرایی
گام چهارم: تکنیک‌های فن بیان را در سخن گفتن پیاده کنید
هدف از انجام تمرین‌های تنفسی، تلفظ و صداسازی، دست‌یابی به صدای قدرتمندی است که قابلیت پیاده‌سازی تکنیک‌های فن بیان را داشته باشد. فن بیان تکنیک‌های متفاوتی دارد که فراگیری هر کدام از آن‌ها به شما کمک میکند در هنگام سخن گفتن، مفهوم و محتوای مورد نظر خود را به بهترین نحو به مخاطب بفهمانید.
برخی از مهم‌ترین تکنیک‌های فن بیان در زیر شرح داده شده است:
تکنیک های فن بیان
برخی از تکنیک‌های فن بیان شامل فراز و فرود صدا، آکسان‌گذاری، تکیه‌کلام‌ها، تکیه‌هجاها و مکث‌ها هستند. رعایت این تکنیک‌ها برای ایجاد لحن مناسب در هنگام سخن گفتن ضروری است. مهم‌ترین مسئله در مورد تکنیک‌های فن بیان، نحوه کاربرد آن‌ها است؛ به این معنا که این تکنیک‌ها را باید چه زمانی، به چه صورتی و به چه اندازه‌ای به کار برد تا تأثیرگذاری کلام بالاتر رود و پیام به طور صریح‌تر به مخاطب منتقل شود.
فراز و فرود صدا
فراز و فرود صدا یا اندازه صدا یکی از تکنیک‌های مهم فن بیان است که در دست‌یابی به لحن مؤثر و گیرا نقش اساسی دارد. منظور از فراز و فرود صدا آن است که اندازه صدا متناسب با سخنی که می‌گویید، در حال تغییر باشد. برای مثال، اگر جایی سخن جدی و مهمی را مطرح می‌کنید، باید اندازه صدای خود را از حد طبیعی بالاتر ببرید. در مقابل، اگر می‌خواهید سخن عاطفی و محبت‌آمیزی را بیان کنید، صدای خود را از اندازه طبیعی قدری پایین‌تر بیاورید. افزایش فراز و فرود صدا از یکنواختی لحن شما جلوگیری میکند و جذابیت آن را بیشتر میکند. در نتیجه انتقال پیام راحت‌تر صورت می‌گیرد و توجه مخاطب بهتر به مفهوم مورد نظر شما جلب می‌شود.
آکسان‌گذاری
آکسان‌گذاری یا تکیه‌گذاری شامل تأکید بر کلمات یا عبارات خاصی برای نشان دادن اهمیت آن‌ها در پیام است. آکسان‌گذاری می‌تواند روی یک هجا در کلمه یا روی یک کلمه در یک جمله صورت گیرد. در چنین حالتی، آن هجا یا آن کلمه با شدت، مدت زمان و یا بلندی صدای بیشتری نسبت به هجاها و کلمات دیگر تلفظ می‌شود. آکسان‌گذاری به انتقال معنا، نشان دادن اهمیت و بیان احساسات کمک میکند و سبب می‌شود که گوینده بتواند توجه مخاطب را به معنی مورد نظر خود در جمله جلب کند. این تکنیک سبب تنوع در لحن می‌شود و نقش مهمی در اثربخشی، رسایی و صراحت کلام ایفا میکند.
برای درک بهتر آکسان‌گذاری جمله “من علی را ساعت 5 در کتابخانه دیدم”، در نظر بگیرید. بسته به این‌که کدام بخش از این جمله برای ما اهمیت بیشتری داشته باشد، تأکید بر آن بخش قرار داده می‌شود. برای مثال، اگر دیدن علی از اهمیت بیشتری برخوردار باشد، تأکید روی “علی” گذاشته می‌شود و ادامه جمله به صورت یکنواخت و با شدت پایین‌تر ادا می‌شود. به همین ترتیب، اگر زمان یا مکان دیدن علی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد، تأکید به ترتیب روی “ساعت 5” یا “کتابخانه” گذاشته می‌شود.
.
مکث‌ها و تکیه‌کلام‌ها
سرعت مناسب کلام به موضوع سخن، نوع مخاطب و هدف بحث بستگی دارد. سخن باید سریع و صریح بیان شود تا به طور واضح به مخاطب منتقل شود، تأثیرگذاری آن افزایش یابد و مخاطب را خسته نکند. اینجا منظور از سریع صحبت کردن، مسئله شتاب‌زدگی در گفتار نیست. بلکه منظور سرعت لازم برای انتقال لحظه‌ای معنا در ذهن مخاطب است.
البته توجه به این نکته ضروری است که ما در خلال صحبت نیاز به توقف‌گاه‌هایی داریم که کمک کند مخاطب از فهم کلام ما عقب نماند. بنابراین سخن در عین صراحت و سرعت به مکث نیز نیاز دارد؛ یعنی سکوت‌هایی بین کلمات و جملات که سبب شود مخاطب متوجه سخن ما شود و از ما عقب نیفتد.
بعضی مواقع افراد در خلال صحبت مکث‌هایی دارند که ضرورتی ندارد و اندیشه‌ای پشت آن‌ها نیست. حتی بعضی مواقع صداهای موهومی از خود در می‌آورند که روی شنونده تأثیر منفی بر جا گذارند.
علت تولید این اصوات فراموش کردن سخن و عقب افتادن از کلام است. معمولا این مشکل در همه انسان‌ها حتی در سخنرانان حرفه‌ای وجود دارد. افرادی که فن بیان را نمی‌شناسند، معمولاً با مکث‌های طولانی و غیرمنتظره، استفاده از اصواتی مانند “آم” و یا استفاده از کلمات تکراری مانند “مثلاً” سعی در رفع مشکل دارند. اما سخنرانان حرفه‌ای از دایره واژگان یا تکیه‌کلام‌های متنوعی برای پر کردن فضای خالی در خلال صحبت استفاده می‌کنند.
تنوع تکیه‌کلام‌ها و استفاده تناوبی از آن‌ها سبب می‌شود که سخن تکراری به نظر نرسد و در عین حال، با جملات قبل و بعد ارتباط معنایی پیدا کند. به این ترتیب مخاطب نه تنها متوجه خالی بودن این فضا و تکرار در تکیه‌کلام نمی‌شود، بلکه احساس میکند این تکیه‌کلام‌ها جزئی از بافت کلام هستند.
تمرینات فن بیان
تمرینات فن بیان به شما کمک میکند تا بتوانید با تقویت اندام گفتاری خود صدای رساتری بسازید، لحن و بیان بهتری داشته باشید و تمرکز و اعتمادبهنفس خود را افزایش دهید. برخی از تمرینات مهمی که به شما کمک میکند فن بیان قوی‌تری داشته باشید، عبارت‌اند از:
تمرین متن‌خوانی
تمرین متن‌خوانی یکی از تمرینات مهم و کاربردی برای تقویت فن بیان و سخنرانی است. هدف از متن‌خوانی آن است که بتوانید هر متنی را متناسب با موضوع و مفهوم آن به بهترین نحو ممکن به مخاطب منتقل کنید. استفاده از متون متنوع با موضوعات گوناگون مانند متون گزارشی، خبری، انشایی، کمدی، تراژدی، ادبی و داستانی برای تمرین فن بیان، به شما کمک میکند تا اندام گفتاری خود را تقویت کنید و پیاده‌سازی لحن‌های مختلف را برای انتقال بهتر پیام تمرین کنید.
تمرین دکلمه‌خوانی
در کتاب “فرهنگ بزرگ سخن” تألیف دکتر حسن انوری، دکلمه به عنوان “فن خواندن شعر یا متن به طوری که آهنگین و با شور و حرارت باشد و بتواند احساسی متناسب با موضوع شعر یا متن مذکور را به مخاطب القا کند”، تعریف می‌شود. دکلمه‌خوانی مستلزم تسلط بر متن، صداسازی و لحن و بیان مناسب است. دکلمه‌خوانی می‌تواند به عنوان ابزاری برای آموزش فن بیان و سخنوری مورد استفاده قرار گیرد. تمرین دکلمه‌خوانی می‌تواند اندام گفتار از جمله زبان و عضلات دهان و گلو را برای تولید صدای رساتر تقویت کند و به بهبود لحن و افزایش دایره واژگان شما کمک کند.
در تمرین دکلمه‌خوانی توصیه می شود که در آغاز کار از شعر نو مانند اشعار نیما یوشیج، سهراب سپهری، مهدی اخوان ثالث و احمد شاملو برای تمرین استفاده کنید و پس از کسب مهارت به سراغ شعر کهن مانند اشعار حافظ و سعدی بروید، زیرا رعایت وزن، عروض و قافیه در شعر کهن به مراتب دشوار است.
افزایش دایره واژگان
داشتن دایره واژگان گسترده نقش مهمی در فن بیان قوی دارد، زیرا به شما کمک میکند تا روان‌تر صحبت کنید و مفهوم مورد نظر خود را به صورت روشن و واضح به مخاطب انتقال دهید. مطالعه کتاب‌ها، مقالات و متون مختلف، گوش دادن به سخنرانی‌ها و گفتگو و بحث با دیگران در یادگیری کلمات جدید فارسی مؤثر است. به علاوه، می‌توانید با تمرین واژه‌پردازی، مترادف‌سازی، متن‌خوانی، دکلمه‌خوانی و کلمات قصار دایره لغات خود را افزایش دهید و فن بیان خود را تقویت کنید.
کلاس فن بیان کانون سخنوران
کانون سخنوران از سالها قبل، بعنوان اولین مرکز تخصصی آموزش های مرتبط با فن بیان و سخنوری تشکیل گردید و بسیاری از اساتید فعلی فن دوره های فن بیان را پرورش داد. دوره های کانون سخنوران با توجه به نیازهای مختلف طراحی گردیده است و از ارتباطات عادی روزانه تا ارتباطات حرفه ای و کاری را نیز شامل می گردد. جهت اطلاع از دوره مورد نیاز خود و کسب اطلاعات، با شماره تماس های کانون سخنوران ارتباط برقرار نمایید.
آموزش فن بیان آنلاین و حضوری تهران
کلاس های فن بیان و سخنوری کانون سخنوران، در دفتر کانون سخنوران و در سالن های همایش شهر تهران برگزار می گردند. اما این امکان برای عزیزان خارج از تهران نیز فراهم شده است تا بصورت آنلاین در کلاسها شرکت کنند و از طریق پیامرسان ها، تمرینات روزانه خود را برای اساتید ارسال کنند تا مورد بررسی و نقد قرار گیرد..
نظرات شرکت کنندگان دوره فن بیان و مهارت های ارتباطی
این دوره به من جرات بخشید…
توانایی صحبت حتی در یک جمع دو نفره را هم نداشتم…
اشتباهات رایج در فن بیان
در اینجا سه مورد از اشتباهات رایج فن بیان را به‌صورت جداگانه توضیح می‌دهم:
استفاده نادرست از لحن:
لحن گفتار نقشی کلیدی در انتقال احساسات و معانی دارد، و اگر درست انتخاب نشود، پیام به‌خوبی منتقل نمی‌شود. برای مثال، اگر فردی هنگام بیان یک انتقاد سازنده، لحنی تند و تهاجمی به کار بگیرد، احتمال زیادی وجود دارد که شنونده آن را به‌عنوان حمله شخصی برداشت کند و نسبت به پیام مقاومت نشان دهد. در مقابل، انتخاب لحنی آرام و محترمانه می‌تواند باعث شود شنونده احساس راحتی کند و با دید بازتری به پیام گوش دهد. بنابراین، تنظیم لحن متناسب با هدف و مخاطب از موارد بسیار مهم در فن بیان است.
عدم توجه به زبان بدن:
زبان بدن، شامل حرکات دست‌ها، حالت بدن، و حالات چهره، جزئی مهم از فن بیان است که می‌تواند پیام را تقویت یا تضعیف کند. برای مثال، اگر فردی هنگام صحبت، دست‌هایش را در جیب بگذارد یا بازوانش را روی سینه جمع کند، ممکن است به مخاطب حسی از عدم علاقه یا بسته بودن در برابر تعامل بدهد. برعکس، اگر فردی با دست‌های باز و حالتی دوستانه صحبت کند، مخاطب احساس صمیمیت بیشتری میکند و به پیام او اعتماد بیشتری خواهد داشت. هماهنگی میان زبان بدن و گفتار، تأثیرگذاری بیشتری به همراه دارد.
عدم ارتباط چشمی با مخاطب:
نگاه نکردن به مخاطب در هنگام صحبت، یکی از اشتباهات متداول است که باعث کاهش تأثیر فن بیان می‌شود. عدم ارتباط چشمی می‌تواند این حس را به مخاطب منتقل کند که گوینده اعتماد به نفس کافی ندارد یا به صحبت با او اهمیت نمی‌دهد. برای مثال، اگر یک سخنران هنگام صحبت به زمین یا به جای دیگری نگاه کند، مخاطبان ممکن است به تدریج تمرکز خود را از دست بدهند و ارتباط احساسی خود را با او قطع کنند. ارتباط چشمی، نه‌تنها به گوینده کمک میکند که با مخاطب ارتباط مؤثرتری برقرار کند، بلکه احساس احترام و صداقت را نیز تقویت میکند.
اعتماد به نفس در فن بیان
اعتماد به نفس و فن بیان رابطه‌ای متقابل و تقویت‌کننده دارند؛ هرچه فرد اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد، احتمالاً با وضوح و اطمینان بیشتری صحبت خواهد کرد، و هرچه فن بیان بهتری داشته باشد، اعتماد به نفسش نیز افزایش می‌یابد.
اعتماد به نفس باعث می‌شود که فرد با آرامش بیشتری پیام خود را منتقل کند و در موقعیت‌های مختلف، حتی در برابر جمعیت یا افراد ناآشنا، بدون استرس صحبت کند. در مقابل، توانایی برقراری ارتباط مؤثر و انتقال پیام به‌صورت واضح و جذاب، بازخوردهای مثبتی را از سوی مخاطب به همراه دارد و این بازخوردها به تقویت اعتماد به نفس فرد کمک می‌کنند.
.
تقویت فن بیان
تقویت فن بیان در جهت بهبود مهارت‌های ارتباطی است که به فرد کمک میکند پیام‌های خود را با شفافیت، اعتماد به نفس و اثرگذاری بیشتری منتقل کند. این مهارت شامل تقویت توانایی‌های شنیداری، انتخاب کلمات مناسب، کنترل لحن، زبان بدن، و تمرکز بر احساسات و واکنش‌های مخاطب است. برای تقویت فن بیان، تمرین‌های عملی فوق می‌تواند مؤثر باشد.
هدف از یادگیری فن بیان چیست
مهارت فن بیان نقش مهمی در جنبه‌های مختلف زندگی فردی، اجتماعی و حرفه‌ای ما ایفا میکند. با شرکت در کلاس‌های حضوری و آنلاین فن بیان و مهارت‌های ارتباطی می‌توانید توانایی‌های ارتباطی خود را تقویت کنید و روابط معنادار با دیگران برقرار کنید، پیشرفت تحصیلی و شغلی خود را تضمین کنید و تأثیر مثبتی بر جامعه داشته باشید.
برخی از مهم‌ترین حوزه‌هایی که فن بیان به پیشرفت در آن‌ها کمک میکند، عبارت است از:
- برقراری ارتباط مؤثر با دیگران: فن بیان اساس ارتباطات مؤثر بین فردی را تشکیل می‌دهد. توانایی در بیان افکار و ایده‌های خود، بر کیفیت تعاملات و روابط ما با دیگران تأثیر می‌گذارد. توانایی برقراری ارتباط مؤثر و صریح می‌تواند در اعتمادسازی، افزایش درک متقابل و رفع اختلاف‌نظرها نقش مهمی ایفا کند.
- پیشرفت تحصیلی و شغلی: مهارت‌های سخنوری و فن بیان لازمه پیشرفت شغلی و تحصیلی است. از مصاحبه‌ها، جلسات و مذاکرات شغلی گرفته تا ارائه‌های تحصیلی، افرادی که بتوانند ایده‌ها و افکار خود را با اعتمادبهنفس و صراحت بیشتری بیان کنند، شانس موفقیت بیشتری دارند. مهارت‌های فن بیان، به افراد این امکان را می‌دهد تا دانش و تخصص خود را به نمایش بگذارند، در تصمیم‌گیری‌ها تأثیرگذار بوده و الهام‌بخش تیم خود باشند.
- انتقال پیام تأثیرگذار: بحث فن بیان فراتر از ارتباط محض است. هدف از فن بیان ایجاد و انتقال پیام‌هایی است که برای دیگران تأثیرگذار و الهام‌بخش باشد. فن بیان کمک میکند که بتوانید توجه مخاطبان خود را جلب کنید، احساسات آن‌ها را برانگیزید و از طریق کلام خود زمینه‌ساز تغییرات مثبت در آن‌ها شوید.
- رهبری و مدیریت: فن بیان یکی از مهارت های اساسی مدیران است. مدیری که فن بیان خوبی نداشته باشد، با چالش‌های بسیاری در سازمان خود روبرو می‌شود. فن بیان می‌تواند الهام‌بخش حرکت‌های جمعی باشد و افکار عمومی را تحت تأثیر قرار دهد. رهبرانی که از فصاحت و فن بیان کافی برخوردار هستند، می‌توانند گروه‌های مختلف را برای یک هدف مشترک زیر یک چتر گرد هم آورند.
مدیران سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌توانند با شرکت در کلاس‌های آکادمی سخنوری حرفه‌ای به صورت حضوری و یا آنلاین و یا کلاس‌های خصوصی در صورت نیاز به آموزش تخصصی تر این مهارت را در خود افزایش دهند.
اهمیت فن بیان در ارتباطات روزمره و روابط اجتماعی
فن بیان در ارتباطات روزمره و روابط اجتماعی اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا به افراد امکان می‌دهد که به شکلی واضح، محترمانه و مؤثر صحبت کنند و روابط مثبت‌تری با دیگران برقرار کنند. برای مثال، فردی که بتواند احساسات و خواسته‌های خود را با لحن مناسب و کلمات دقیق بیان کند، به احتمال زیاد در تعاملات خود کمتر دچار سوءتفاهم خواهد شد و دیگران نیز تمایل بیشتری به شنیدن و همکاری با او خواهند داشت.
تأثیر فن بیان بر مذاکره و موفقیت شغلی
فن بیان نقش مهمی در موفقیت شغلی و مذاکره دارد، زیرا توانایی انتقال مؤثر پیام و درک نیازهای طرف مقابل را تقویت میکند. فردی که فن بیان خوبی دارد، می‌تواند در جلسات کاری به شکلی قاطع و متقاعدکننده صحبت کند و ایده‌هایش را با اعتماد به نفس و شفافیت ارائه دهد، که این امر به جلب حمایت همکاران و مدیران کمک میکند. برای مثال، در یک مذاکره تجاری، اگر فرد بتواند مزایا و ویژگی‌های محصول یا پیشنهاد خود را به‌صورت دقیق و با لحن حرفه‌ای بیان کند، احتمال رسیدن به توافق بیشتر خواهد بود.
زبان بدن و فن بیان
زبان بدن و فن بیان به‌طور هماهنگ در انتقال پیام و ایجاد ارتباط مؤثر نقش دارند؛ زبان بدن شامل حرکات دست‌ها، حالات چهره، و ارتباط چشمی است که پیام گفتاری را تقویت یا تضعیف میکند. اگر فردی با فن بیان قوی صحبت کند اما زبان بدن مناسبی نداشته باشد، پیام ممکن است کم‌اثر شود یا حتی به‌صورت متناقض برداشت شود. برای مثال، اگر کسی با لحنی دوستانه صحبت کند ولی دستانش را روی سینه بگذارد، این حرکت ممکن است حالت تدافعی یا عدم صمیمیت را به مخاطب منتقل کند.
فن بیان در سخنرانی
فن بیان در سخنرانی جایگاه ویژه‌ای دارد، زیرا سخنران را قادر می‌سازد که پیام خود را به‌صورت واضح، جذاب و اثرگذار منتقل کند و با ایجاد ارتباط عاطفی با مخاطبان، آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. فن بیان خوب شامل انتخاب واژگان مناسب، لحن متناسب با موضوع، و سرعت و آهنگ مناسب در کلام است که همگی به جلب توجه و حفظ تمرکز شنوندگان کمک می‌کنند. برای مثال، استیو جابز در سخنرانی‌های معرفی محصولات اپل از فن بیان فوق‌العاده‌ای برخوردار بود؛ او با سادگی و شفافیت صحبت می‌کرد و با لحن و زبان بدن متناسب، هیجان و علاقه خود را به مخاطبان منتقل می‌کرد. این توانایی باعث می‌شد که محصولات اپل برای شنوندگان جذاب‌تر به نظر برسند و تأثیری ماندگار بر آن‌ها بگذارد.
سرفصل های دوره فن بیان و مهارت های ارتباطی:
- غلبه بر اضطراب و کم رویی
- اصول و تکنیک های گفتگوی موثر
- استفاده بیشتر، از کلمات و جملات
- تقویت فن بیان (سرعت بیان، تنالیته، سکوت، لحن و…)
- صداسازی و تقویت آوای کلام
- زبان بدن
- مبانی تحلیل مخاطب
- ایجاد ارتباط کلامی تاثیر گذار با دیگران
يك ديدگاه
ممنون از شما
الان باید کم گویی را ترویج کنیم
پر گویی بلای جامعه ما شده حتی مسئولین ما گرفتار پرگویی هستند در هر افتتاحیه و اختتامیه و… بی جهت میرن حرف میزنند هیچ گره ای هم با حرفهاشون بازنمیکنند جز اتلاف وقت چیزی نداشته
خیلی از جلسات اداری ما گرفتار پر گویی هستند و متوجه نیستند وحتی قبول هم نمیکنند.
کم گویی و پر عملی، اقدام کردن را آموزش بدید.ممنون