شاید بارها و بارها با این موقعیت روبرو شده اید که وقتی با کسی صحبت می کنید و یا در جلسه ای سخنرانی می کنید، آن ها از شما می خواهند که محکم تر حرف بزنید و اگر احساس می کنید که حق با شماست و می خواهید حقتان را مطالبه کنید ، استوار و باصلابت صحبت کنید . کسانی که آموزش لازم در مورد سخنرانی را ندیده اند، اگر از آنها پرسیده شود و یا از آن ها خواسته شود که بلند حرف بزنند ، اولین کاری که می کنند این است که تن صدایشان را بالا می برند و به عبارت ساده تر بلندتر صحبت می کنند. اتفاقا بعد از گذشت زمان کوتاهی به شما می گویند که چرا دارید داد و فریاد می کنید و این قدر بلند صحبت می کنید؟ مگر فاصله ما با هم چقدر است که این قدر بلند حرف می زنید؟ حقیقت امر این است که این پاسخ، درست است. اتفاقا بلندی زیاد صدا باعث آزار و اذیت دیگران می شود و تصویر بسیار بدی در ذهن آن ها به جا می گذارد. لحظه ای به سخنرانانی فکر کنید که در کل زمان نطق و سخنرانی خود مشغول داد و فریاد هستند؟ ما تصویر خوبی از این افراد در ذهن خود نداریم. بیشتر آن ها را اهل هوچی گری و شلوغ کاری می دانیم. برعکس تصوری که بسیاری گمان می کنند هر قدر صدای خود را بالاتر ببرند، به این معنی است که تصویر قدرتمندتری از خود به نمایش می گذارند، صدای بلند و داد و فریاد، نشانه ضعف شخصیتی و بی برنامگی و بی فکری است. اما ارائه سخنرانی جذاب ، با داد و فریاد امکانپذیر نیست.

صلابت و اقتدار دقیقا همان تصویری است که ما می خواهیم از خود در ذهن مخاطب به جا بگذاریم. هدف آن است که روی ما حساب کنند. حرف ما را جدی تلقی کنند. در نتیجه وقتی حرف شما مهم شود، خود شما هم مهم می شوید و به شما و صحبت ها و سخنانتان بها داده می شود.

 

صلابت و استحکام سخن دو بعد دارد بعد مفهومی و بعد تکنیکی. راحت ترین و آسانترین قسمت هر کار مربوط به تکنیک های آن است. یادگیری تکنیک ساده است و صرفا مربوط به تمرین های منظم در طول دروه مشخصی است. اما بعد مفهومی تلاش و کوشش بیشتری را می طلبد و نیاز به صرف زمان طولانی تری دارد. البته اگر شما در مفهوم به شناخت و آگاهی برسید و سپس از تکنیک برای ارائه آن استفاده کنید، نتیجه، درخشان و فوق العاده خواهد بود.

1- مفهوم

مهمترین دلیلی که سبب می شود در صحبت کردن و سخن گفتن شما ضعف و رخوت و سستی احساس شود، مسلط نبودن به مفهومی است که می خواهید در مورد آن سخن بگویید. وقتی من در مورد موضوعی آگاهی و اطلاعات لازم را ندارم و در مورد زوایای پیدا و پنهان آن فکر نکرده ام و تدبر و تامل لازم را نداشته ام، چگونه انتظار دارم در هنگام سخنرانی و صحبت کردن در مورد موضوع مربوط، حس محکم بودن و قدرتمندی به مخاطب منتقل شود. اگر قصد دارید که محکم صحبت کنید، ابتدا این استحکام و قوام باید در ذهن و فکر شما شکل گیرد. آنچه که در سخن گفتن و صحبت کردن نمود و جلوه پیدا می کند از فکر و اندیشه شما می آید.  بنابراین بدون داشتن اندیشه و تفکر شفاف و قوام یافته نسبت به یک موضوع، نمی توانید این استحکام را در سخنرانی و صحبت کردن به نمایش بگذارید. نداشتن شناخت و آگاهی و معرفت کافی و وافی نسبت به موضوع سخنرانی باعث رخوت و سستی سخن میشود. همان طور که می دانید، بسیاری از کالاها و اجناسی که ما استفاده می کنیم، مهم است که نو باشد. کالاها و اجناس دست دوم ارزش بسیار کمتری نسبت به کالای نو دارند. اما این قانون در مورد همه کالاها صادق نیست. اتفاقا مغز انسان از نوع کالاهایی است که هرقدر کارکرده باشد ارزشش بیشتر است و قیمت و بهای بیشتری برای مخاطب دارد. به قول انیشتین دانشمند شهیر و فیزیکدان بزرگ قرن بیستم، فکر کردن از دشوارترین کارهاست. ولی این گفته نمی تواند مانع از تفکر و تدبر و تامل ما شود. هر قدر که می توانید به مسائل مختلف بیاندیشید و در مورد زوایای مختلف آن فکر کنید و با دیگران در مورد افکار خود صحبت کنید و سخن بگویید و افکار و نظر و عقاید خود را با دیگران به اشتراک بگذارید. مطالعه کتاب های مختلف و آموزش دوره های متفاوت، می تواند شما را در این زمینه یاری کند. در اغلب موارد من مشاهده کردم که افراد فقط در حوزه تخصصی و کاری شان مطالعه می کنند. گو اینکه بسیاری حتی در حوزه تخصصی و کاری هم مطالعه ای انجام نمی دهند و در دوره های آموزشی هم شرکت نمی کنند. البته من هم روی سخنم با آن ها نیست، مخاطب این مقاله کسانی هستند که برای رشد و پیشرفت و ترقی خود و تعالی و آگاهی و خودآگاهی انسان ارزش قائلند. مطالعه در مورد زوایای گوناگون انسان شناسی مانند تاریخ، روانشناسی، جامعه شناسی، سیاست، فلسفه، اقتصاد، هنر، دین  تعلیم و تربیت می تواند فکر شما را منسجم و متمرکز کند و قدرت صحبت کردن و سخن گفتن و سخنرانی شما را صدچندان کند.

2- تکنیک ها

2-1- تنفس صحیح

تنفس صحیح در سخنرانی و صحبت کردن یکی از تکنیک هایی است که تاثیر بسیار شگرفی در چگونه محکم صحبت کنیم دارد. ضعف تنفس و یا تنفس غلط و نادرست هنگام صحبت کردن باعث می شود که شما نفس کافی برای ضربه زدن به تارهای صوتی را در اختیار نداشته باشید. همین امر موجب ضعیف شدن صدای شما می شود که تصویر بسیار بدی را در ذهن مخاطب ایجاد می کند. توضیح کاملتر اینکه شما باید نسبت به فرایند تولید صدا آگاهی و دانش لازم را داشته باشید. وقتی قرار است یک صدای استاندارد موسیقایی دلنشین گوشنواز تولید شود، سه عامل دخیل است. اول عاملی که ضربه می زند، دوم عاملی که ضربه را می گیرد و سوم عاملی که باعث تقویت و تشدید این صدا می شود. شما یک ساز مانند گیتار یا سه تار را در نظر بگیرید. عامل اول ضربه زننده است که ما در این سازها با انگشتان دست این کار را انجام می دهیم. عامل ضربه گیرنده، سیم های ساز است و عاملی که صدا را تقویت و تشدید می کن جعبه یا قمقمه ساز است. هرکدام از این عوامل اگر کارشان را درست انجام ندهند، بالطبع صدایی هم که تولید می شود از کیفیت خوبی برخوردار نخواهد بود. حالا به بدن انسان برمی گردیم. در بدن انسان عاملی که ضربه زننده است، هوا است. عاملی که ضربه گیرنده است تارهای صوتی حنجره است و عاملی که صدا را تقویت و تشدید می کند قفسه سینه، ناحیه شکمی، ستون مهره ها، ناحیه پشت و کمر، شانه ها، سر، سینوس ها، فضای گلو و دهان می باشد. همان طور که در نوازندگی گیتار، اگر انگشتان دست شما قدرت لازم و همچنین سرعت عمل و چالاکی لازم را نداشته باشد، شما نمی توانید صدای درستی از ساز در بیاورید، در بدنتان هم اگر نفس شما به اندازه نباشد و قدرت لازم و همچنین شدت و سرعت لازم برای ضربه زدن به تارهای صوتی حنجره را نداشته باشد صدای خوبی هم تولید نخواهد شد. برای یادگیری تنفس صحیح، می توانید به مقاله تنفس صحیح در سخنرانی مراجعه کنید و اطلاعات لازم را کسب کنید.

2- 2- صداسازی

بعد از تنفس صحیح، این تمرینات صداسازی است که به شما اجازه می دهد که صاحب یک صدای استاندارد شوید و ویژگی های مختلف صدای خود را مانند تنالیته، برد، اندازه و … را تقویت کنید.

یک صدای قدرتمند یعنی یک انسان قدرتمند . یک صدای ضعیف یعنی یک انسان ضعیف.

شما هرقدر هم که صاحب دانش و معرفت و شناخت و آگاهی باشید، اگر با یک صدای ضعیف و لرزان صحبت کنید، هرگز جدی گرفته نمی شوید. اگر می خواهید روی دیگران تاثیر بگذارید باید روی تمرین های صداسازی کار کنید تا با تقویت و تربیت صدای خود، قابلیت های لازم برای چگونه محکم صحبت کنیم را پیدا کنید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید به مقاله صداسازی مراجعه کنید.

 2-3- تلفظ دقیق

تلفظ صحیح و دقیق مخرج حروف یکی از تاثیرگذارترین موارد در چگونه محکم صحبت کنیم است. بسیاری از افراد هنگام صحبت کردن، بسیاری از مخرج های حروف را تلفظ نمی کنند. عدم تلفظ برخی حروف مانند ت آخر کلمات و یا ن وسط کلمات و یا ضعیف تلفظ کردن حرف ر و …باعث می شود صحبت کردن و سخنرانی شما دچار شلختگی و ابهام شود. فرض کنید شما یک آهنگ را می خواهید با سازتان بنوازید. اما برخی از نت ها را نمی زنید و یا بعضی دیگر را ضعیف و نصفه نیمه می زنید. قطعا آهنگی که به گوش می رسد، زیبایی و گوشنوازی موسیقایی خود را از دست می دهد. این همان کاری است که شما با عدم تلفظ دقیق و صحیح مخرج حروف انجام می دهید. ضعف عضله زبان و لب ها مهمترین عامل تلفظ ناصحیح و نادرست مخرج حروف است. شما می توانید با انجام تمرین های مربوط به تلفظ این ضعف را برطرف کنید. تمرین با شمعک و سایر ابزاری که در این زمینه وجود دارد، می تواند شما را در این زمینه کمک کند.

مهارت های فن بیان

سخنوران پیشنهاد می کند جهت یادگیری دقیق تر و عمیق تر، مطالب مرتبط با مهارت های فن بیان را به ترتیب زیر مطالعه کنید: