دانستن و عمل به نکات مهم آداب معاشرت و رعایت ادب در اجتماع از جمله مهم ترین رفتارهای هر انسان فرهیخته و امروزی است …

صرف‌نظر از نوع جنس ، امروزه متاسفانه طرز رفتار گروه هایی که با یکدیگر تفاوت سنی دارند تا حدی فاقد اصول آداب معاشرت صحیح است.

برخی از سالمندان نسبت به جوانان بردباری نشان نمی‌دهند و باعث رنجش آنان می‌شوند ولی در عین حال باید گفت که اگر جوانان امروزی انتظار بردباری و تفاهم را از بزرگترها دارند ، باید آنها هم به نوبه خود رفتار متقابلی پیش گیرند.

کمتر کسی به سن شصت و هفتاد و هشتاد سالگی می‌رسد بدون اینکه مقداری دانش و تجربه و خردمندی بیاندوزد و یک جوان با تدبیر، از طریق گوش دادن مودبانه و صبورانه خویش می‌تواند نکات ارزنده ای از آنها بیاموزد.

به طور خلاصه با زیردستان و بالا دستان خود و کسانی که با شما برابرند مؤدب و مهربان باشید و نسبت به افراد مسن‌تر و ضعیف رعایت ادب و نزاکت را بنمایید و هیچ‌گاه در مقابل نزاکتی که به شما ابراز شده اظهار تشکر توام با لبخندی خوشایند که حاکی از صفا و صمیمیت است را فراموش نکنید.

آداب معاشرت و رفتار و حرکات

حرکات یک شخص در هر موقعیت دارای اهمیت فراوان است و تاثیر کلی اعمالی که باید هدف وی قرار گیرد این است که این حرکات حاکی از اعتماد به نفس ملایمی باشد بدون اینکه دیگران آن را حمل بر غرور و خودپسندی کنند چه بسا که فروتنی چاپلوسانه یک شخص کمرو همان قدر خشم‌آور است که لاف و گزاف اهانت آمیز کسی که راه خود را در خیابان به زور باز می‌کند.

هر دوی این رفتارها نوعی از خودپرستی است چون اولی تصور می‌کند که همه مردم مواظب او هستند و او را می‌نگرند و دومی سعی دارد جلب توجه کند و یا با رفتار گستاخانه، خودبینی خویش را بپوشاند  هر دوی آنها با روشی که پیش گرفته‌اند نشان می‌دهند که نسبت به محیط طبیعی خود احساس بیگانگی می‌نمایند و در نتیجه به یکی از این دو واکنش متوسل می‌شوند.

آداب معاشرت و رعایت ادب در اجتماع

ولی اگر واقعاً نسبت به حق خود به عنوان یک عضو گروه اعتماد دارند ، احتیاجی نیست که به این جنبه‌های افراطی گرایش یابند. اگر مصاحب یا مصاحبین شخص بیش از حد انتظار وی رسمی باشند، انسان می‌تواند برای چند دقیقه شاهد رفتار و کردارشان شود و به زودی خواهد توانست خود را با رفتار عمومی و موقعیت های به خصوص آنان وفق دهد.
خوب است طرز راه رفتن، ایستادن و نشستن خود را تمرین کنید و بدن را صاف و مستقیم ولی بدون سفتی و خشکی نگه دارید و دست و پاها در این مواقع وضع آراسته‌‌ای داشته باشند. سر میز یا روی صندلی گشاد و بد شکل ننشینید و پاها را در زوایه‌های ناجور رها نکنید و بیش از حد خم نشوید.

لباس

پوشیدن لباس های معین در مکان ها و موقعیت های مختلف از اهمیت خاصی برخوردار است که جداگانه به این مورد اشاره خواهد شد ولی نکته مهم این است که هر نوع لباسی که می‌پوشید باید دقت لازم را در آن به کاربرید. پیش از خروج از خانه در صورت امکان، جلو یک آینه قدی خود را از لحاظ پوشش کاملاً ورانداز کنید تا اطمینان پیدا کنید که همه چیز درست و وضعتان آراسته است.

خانم ها باید دقت کنند لباسشان تمیز و مرتب باشد و اثری از لکه چربی روی لباسشان نباشد و آقایان باید یقه خود را بازدید نمایند و مطمئن شوند که مو و یا گرد و خاک روی یقه و شانه‌ها نیست و کفش ها تمیز و واکس خورده است. زن و مرد هر دو باید به وضع دست ها و ناخن ها توجه نمایند.

لزومی ندارد انسان برای تمیز بودن لباس گران قیمت بپوشد بلکه لباس باید مناسب موقعیت شخص باشد لباسی که برای گردش و قدم زدن مناسب است، طبیعتاً به درد اداره یا آمد و رفت در خیابان های شهر نمی‌خورد پس بطور خلاصه نباید زننده و زرق و برق‌دار و وسیله خودنمایی باشد. قاعدتاً درباره اهمیت  تمیز بودن و اطو داشتن لباس نیازی به تاکید نیست.

لکه‌های تصادفی را باید بی‌درنگ پاک کرد و گرنه به زودی افزایش یافته و اثر بسیار زننده‌ای پیدا می‌کند. دکمه‌های افتاده را باید هرچه زودتر به جای خود دوخت البته به شرط اینکه دقیقاً به جای خود و با نخ هم رنگ دوخته شود چون در غیر این صورت باید کلیه دکمه‌ها را عوض کرد. لباس سفید باید واقعاً سفید باشد و تبدیل به خاکستری نشود و خط و چین های لباس کامل و بدون شکستگی باشد.

مروری بر نکته‌هایی که می‌تواند راهنمای خوبی برای آقایان باشد:

1. اگر جلیقه می‌پوشید باید دکمه‌های آن بسته باشد، کمربند شلوار محکم باشد.2. یقه کت بایستی صاف و مرتب و پیراهن زیر کت تمیز و اطو کرده باشد.
3. جوراب ها باید بالا کشیده و محکم باشد که اگر در جایی نشستید پاهای لخت و پر موی خود را ظاهر نسازید که موجب ناراحتی دیگران شود و بد منظره باشد (رنگ جوراب بهتر است همرنگ کفش باشد. از پوشیدن جوراب سفید با لباس رسمی جداً خودداری نمایید).
4. آستین کت و پیراهن نباید بی اندازه بلند تا روی انگشتان و یا کوتاه تا بالای مچ باشد.
5. شلوار باید اطوکرده و لبه آن تا نزدیک پاشنه کفش باشد.

آداب معاشرت و رعایت ادب در اجتماع
6. کفش باید همیشه براق و واکس خورده و اگر هم براق نیست اقلاً روی آن تمیز باشد و همیشه مقداری گل و لای رویش خشک نشده باشد.
7. پاشنه‌های کفش نباید کج و کوله باشد چون از قسمت پشت بد نماست و از نظر سلامتی پا نیز مضر، و بالاخره اینکه قسمت پشت کفش را نباید خوابانید این عمل بسیار نکوهیده است.

آداب معاشرت و رعایت ادب در اجتماع

8. روی یقه کت و یا شلوار بعضی از اشخاص سیاه و کثیف است و علت آن است که عرق گردن بر روی یقه نفوذ می‌نماید و گرد و غبار، یقه را به آن صورت در می‌آورد و شلوار هم بر اثر چربی دچار لکه‌هایی می‌شود، لباس خود را مرتباً بشویید.
10. یقه نباید لیز خورده و نباید زیاد باز گذاشت، موهای سینه خود را بیرون نگذارید، قسمت داخلی پیراهن زود سیاه و کثیف می‌شود، پیراهن خود را مرتباً تعویض نمایید، یقه باید مرتب و صاف و اطو خورده باشد.
11. استفاده از یک عدد حلقه و یا انگشتر مجاز می‌باشد. (از زنجیرهای مختلف که روی گردن و یا دست دیده‌ می‌شود خودداری نمایید.)

مروری بر نکته‌هایی که می‌تواند راهنمای خوبی برای خانم ها باشد:

1. از پوشیدن کفش بدون جوراب جداً خودداری کنید.
2. ناخن‌ها باید مرتب بوده و زیاد از حد بلند نباشند.
3. استفاده از زیورآلات در حد معقول مجاز است. (ساعت و یک عدد حلقه یا انگشتر)
4. آرایش صورت نباید به گونه‌ای باشد که جلب توجه نماید (استفاده از سایه‌های رنگی برای پلک‌ها به طور کلی لوازم آرایشی با رنگ های تند جایز نمی‌باشد.)

آداب معاشرت و طرز معرفی

بسیاری از افراد  چون از طرز صحیح معرفی کردن آگاه نیستند، تمایلی به معرفی کردن نشان نمی‌دهند ولی همانطور که از مطالب پیش استنباط می‌شود، این غفلت ، هم توهین ضمنی به دوستان و هم به آن آشنا است . آداب معرفی بسیار ساده است یک آقا را باید به یک خانم ، یک شخص جوان را باید به یک شخص مسن‌تر و یک فرد را که در مقام پایین تر است به شخص والامقام‌تر معرفی کرد .

از لحاظ تقدم و مقام معمولاً یک بانوی متأهل بدون مطرح بودن سن مقدم بر یک زن مجرد است ولی در عین حال عقل سلیم اقتضا می‌کند که یک خانم بیست ساله متأهل را نباید به یک خانم دنیا دیده مجرد که در اجتماع مقامی برای خود کسب کرده است در هنگام معرفی برتری داد.

عباراتی که در معرفی بین دو نفر ردو بدل می‌شود در کشورهای مختلف متفاوت است ، برای مثال در انگلستان How do you do ؟ عبارتی است که هر دو نفر برای اولین بار رد و بدل می‌کنند در آمریکا اغلب عبارت ” Glad to meet you ” یا عبارتی نظیر آن به کار می‌رود. در ایران عبارت از ملاقات شما خوشوقتم یا ملاقات جنابعالی موجب افتخار من است، متدوال می‌باشد.

آداب معاشرت و رعایت ادب در اجتماع

گاهی انسان برای بار دوم با کسی که قبلاً به او معرفی شده برخورد می‌کند ولی این شخص شما را به خاطر نمی‌آورد در این صورت پس از عرض سلام مانعی ندارد روز و محل ملاقات قبلی را به عنوان یادآوری ذکر کرد و اگر او آشنایی قبلی را به خاطر آورد در این صورت راه برای آشنایی بیشتر باز است به هر صورت در این موقع تکرار اسم خود مانع می‌‌شود که آن شخص دچار شرمساری گردد.

آداب معاشرت و ترتیب و طرز دست دادن

در اولین لحظه‌ای که با کسی آشنایی حصول می‌گردد نباید شخص مبادرت به دست دادن نماید مگر وقتی که از طرف دوستی به یکدیگر معرفی شده‌ باشند و همچنین در اولین دفعه‌ای که در مجلس بین دو نفر ملاقات حاصل شود به یکدیگر دست نمی‌دهند مگر اینکه طرفین مایل باشند در آتیه با یکدیگر مراوده و روابطی برقرار نمایند.

بدین ترتیب اشخاص معمولی نمی‌توانند در دست دادن به افراد محترم و مقامات و شخصیتها تقدم جویند و دست خود را دراز نمایند، هم چنین افراد کوچک تر نباید زودتر از افراد بزرگتر از خود دستشان را برای دست دادن دراز نمایند بلکه می‌بایستی منتظر اظهار تمایل شخص بزرگتر باشند.

این عمل هم احترام به شخصیت افراد و هم نشان دهنده تربیت صحیح می‌باشد ولی به هر حال رد کردن کسی که دستش را برای دست دادن دراز کرده است نشانه بی‌نزاکتی می‌باشد. هنگام دست دادن فشار دست باید متعادل باشد تا برای طرف مقابل دردناک نباشد.

سست و بی حال دست دادن احتمالاً حاکی از عدم تمایل یا بی‌تفاوتی برای آشنایی است در صورتی که عمل معکوس آن یعنی محکم فشردن دست شاید حمل بر بی‌ ملاحظه‌گی و جسارت شود، مخصوصاً اگر طرف از ضعف بدن رنج می‌برد فشار انگشتر طرف دست دهنده او را شدیداً آزار می‌دهد.

آداب معاشرت و رفتار در جامعه

اعمال و گفتار هر کس معرف تربیت خانوادگی اوست. تربیت نیز نیرویی است که هرگاه در کسی جریان پیدا کند آن فرد را در اجتماع متشخص می‌نماید.
1. در رستوران و یا هرجایی که دیگران در حال غذا خوردن هستند، از شانه کردن موهای خود خودداری کنید.
2. هرگز در بین صحبتهای کسی حرف او را جهت اصلاح اشتباهش قطع نکنید.
3. اگر در رستوران نیاز به صندلی خالی پیدا کردید، قبل از استفاده از صندلی میزهای دیگر، از افراد دور آن میز اجازه بگیرید.
4. در هنگام صرف غذا اشتباهات اطرافیان تان را در نحوه غذا خوردن گوشزد نکنید. این کار را به فرصتی که با او تنها هستید موکول کنید.

آداب معاشرت و رعایت ادب در اجتماع
5. اگر زمانی کارد، چنگال و یا قاشق از دست شما به زمین افتاد از برداشتن و تمیز کردن آن خودداری کنید چون میزبان فکر می‌کند از ابتدا کثیف بوده است.
6. کارد و قاشق را با دست راست و چنگال را با دست چپ بگیرید.

7. در اماکن عمومی با صدای بلند صحبت نکنید و نخندید.
8 . لباسی که اثر تعریق بدن بر آن دیده شود در نگاه دیگران بسیار ناخوشایند است.

اگر بدنتان زیاد عرق می‌کند از لباس های مناسب و با رنگ روشن استفاده نمایید. حتماً از خوش‌بو کننده‌ها استفاده نمایید و سعی نمایید در صورت امکان هر روز قبل از خروج از منزل استحمام کنید.

آداب معاشرت و سلام و احترام

در دین اسلام در مورد سلام کردن سفارش‌های بسیاری شده است و امری مستحب شمرده شده‌ است. معنی سلام کردن درود فرستادن به فرد مقابل است و نشان دهنده حسن نیت شما می‌ باشد. در اسلام سفارش فراوان شده است که در سلام کردن سبقت بگیرید، افراد جوان در هنگام سلام کردن به افراد مسن باید با احترام و شمرده صحبت کنند.

آقایان در هنگام عبور از پلکان و یا راهرو اگر با خانمی برخورد کردند باید راه را باز نمایند (چه آن خانم جوان باشد، چه پیر، آشنا، غیر آشنا، فقیر، غنی و …). سلام کردن در حالی که غذا در دهان باشد پسندیده نیست، بدیهی است در این حالت باید ابتدا غذا فرو بلعید و سپس سلام داد.
از به کاربردن عبارت «خسته نباشید» به جای سلام گفتن، مخصوصاً در زمان های نامناسب (صبح یا هنگام شروع کار)، اجتناب کنید.

آداب معاشرت و آداب راه رفتن

بسیاری از افراد طرز درست راه رفتن را بلند نیستند. سعی کنید در هنگام راه رفتن حرکاتتان موزون و استوار باشد و نکات زیر را رعایت کنید:
1. هرگز سینه را بیش از حد جلو نداده و دست‌ها را به حالت آزاد و رها حرکت ندهید.
2. نباید سر را زیاد به سمت عقب خم کنید تا عضلات گردن نمایان شود.
3. به شدت راه نروید، به هر طرف ضربه وارد نکنید و هنگام حرکت تلوتلو نخورید.
4. پاهای خود را چنان به زمین نکشید تا کفش هایتان صدا بدهد.

آداب معاشرت و رعایت ادب در اجتماع
5. در هنگام راه رفتن در اماکن عمومی از بیرون انداختن آب دهان به شدت خودداری کنید و همیشه همراه خود دستمال داشته باشید.
6. هرگز دست در بینی نکنید و از خاراندن بدن، دست کردن در گوش، خلال کردن دندان، تمیز کردن زیر ناخن و… در اماکن عمومی خودداری کنید.
7. طرز صحیح راه رفتن: اندام کشیده ـ دستها صاف ـ کمی به طرف جلو و عقب حرکت کند ـ سینه اندکی پیش ـ سر به حالت آزاد و قدم ها شمرده و محکم برداشته شود.

جهت مشاهده کتاب ارتباط موثر اینجا کلیک کنید

آداب معاشرت و آداب غذا خوردن

طرز صحیح غذا خوردن و نوشیدن، مخصوصاً در مورد غذا هایی که با آن ها آشنایی نداریم همیشه باعث نگرانی ما می‌شود ولی در حقیقت آداب غذا خوردن بسیار ساده است.
سر میز غذا صاف و راست نشسته، آرنج ها را نزدیک پهلو قرار دهید تا مزاحم بازوهای اطرافیان نشود، دستمال سفره را به آهستگی باز کرده و روی پای خود پهن کنید. اگر دستمال سفره و یا کارد و چنگال به زمین افتاد از جستجوی آن روی زمین خودداری کنید چون میزبان و یا پیشخدمت دوباره این وسایل را در اختیار شما قرار می‌دهد.

دست‌ها و آرنج‌ها را باید از میز دور نگه داشت و وقتی مشغول خوردن نیستید، دست ها را روی زانو بگذارید. اگر از یک دست برای صرف غذا  استفاده می‌کنید دست دیگر را از نظر  دور نگه دارید و با کارد و چنگال  یا قاشق‌های روی میز بازی نکنید.

غذا را به سمت دهان بالا بیاورید و دهان را به سوی غذا پایین نبرید و در هنگام جویدن غذا دهان را بسته نگه دارید و تا وقتی هنوز غذا در دهان دارید از سخن گفتن خودداری کنید.

لقمه‌ای که با چنگال برداشته می‌شود باید به راحتی در دهان جای گیرد و نیز پیش از اینکه لقمه قبلی جویده و تمام شود قاشق و چنگال را انباشته و آماده برای بالا بردن نکنید.

نباید آنقدر آهسته غذا بخورید که دیگران را در انتظار خود نگه دارید چون وقتی غذاهای مختلف به ترتیب سر میز آورده می‌شود دیگران منتظر هستند تا شما هم دست از خوردن بردارید تا غذای بعدی سرو شود.

هنگام جویدن غذا کارد و چنگال را در دست نگه ندارید و لقمه بعدی را آماده نکنید و به منظور تاکید سخنان خود آن‌ها را در هوا تکان ندهید بلکه آنها را بصورت صلیب روی بشقاب بگذارید تا آماده برای لقمه بعدی شوید.

جهت مشاهده ویدئو تمرین فن بیان اینجا کلیک کنید

وقتی دیگر تمایلی به ادامه صرف غذا ندارید کارد و چنگال یا قاشق را به صورت موازی کنار هم روی بشقاب بگذارید که علامت تمام شدن غذا و انتقال بشقاب تان توسط پیشخدمت می‌باشد. هرگز کارد و چنگال و قاشق را طوری روی لبه بشقاب نگذارید که قسمتی از آن به میز تکیه کند. مراقب مهمانان دیگر باشید که چه وقت نیاز به سس، نان، سبزیجات، نمک و … دارند و آن را به ایشان رد کنید.

هرگز جلوی مهمانان  دیگر خم نشوید تا چیزی بردارید، هنگامی که از وسایل روی میز استفاده کردید، آنها را جلوی خود نگذارید بلکه آنها را به جای قبلی روی میز منتقل کنید. اگر نیاز به چیزی مثل نمک و یا فلفل داشتید، از دراز شدن و خم شدن برای برداشتن آن خودداری کنید و خواهش کنید آن را به شما بدهند. پس از تمام شدن غذا دستمال سفره را به صورت مچاله روی میز نگذارید.

آداب معاشرت و استفاده از کارد و چنگال و قاشق

هنگام استفاده از کارد، چنگال و قاشق دقت کنید، قاشق را باید از پهلو، راحت و سبک بین شست و انگشت سبابه نگه داشت و در صورت لزوم از انگشت میانی نیز استفاده کنید. قاشق را مثل یک پیچ گوشتی در دست نگیرید.

هنگام صرف سوپ و یا هر غذای مایع دیگر قاشق را کمی دور از خود به حرکت درآورید و از لبه قاشق برای خوردن استفاده کنید نه از نوک آن چون با این حرکت راحت‌تر می‌توانید آرنج‌ها را به پهلو نزدیک نگه دارید.

اگر لازم باشد که بشقاب یا ظرف سوپ را موقعی‌که سوپ نزدیک به اتمام است به یک طرف کج کنید آن را به سمت دور از خود متمایل کنید ولی هرگز بشقات را با تراشیدن پاک نکنید.

مراقب باشید هنگام صرف غذا صداهای ناهنجار از دهانتان خارج نشود , مخصوصاً هنگام خورد سوپ و یا نوشیدن مایعات. دقت نمایید که هنگام صرف غذا و یا هم زدن چای و قهوه از تماس کارد و چنگال و قاشق با ظروف، حتی‌الامکان صدایی به وجود نیاید.

آداب معاشرت و استفاده از فنجان و لیوان

فنجان را با یک دست گرفته و از دست دیگر برای حفظ تعادل آن باید استفاده کرد ولی هنگام نوشیدن دور از میز می‌توان نعلبکی را زیر آن گرفت که اگر قطره‌ای از آن چکید روی زمین نیافتد. هنگام نوشیدن چای و قهوه باید مراقب بود از دهان صداهای غیرعادی شنیده نشود.

آداب معاشرت و سیگار کشیدن

سیگار کشیدن در اماکن عمومی ممکن است باعث ناراحتی افراد شود. برای کسی که معتاد به سیگار نیست، بوی تنباکو و دود سیگار بسیار نفرت‌ انگیز است. نباید تصور کنید کسانی که سیگار نمی کشند افراد غیر اجتماعی و نابالغی هستند. سیگار کشیدن سر میز غذا موقعی که دیگران هنوز دست از غذا نکشیده‌اند، بر خلاف ادب می‌باشد.

در رستوران های عمومی اگر مجبور به کشیدن سیگار هستید همیشه باید قبل از روشن کردن آن از دیگران اجازه بگیرید و دقت کنید دود سیگار به سمت آنها نرود و خاکستر سیگار روی غذا و یا ظرف آنها نریزد. اگر زیرسیگاری روی میز نیست از پیشخدمت تقاضا کنید در اختیار شما قرار دهد و هرگز خاکستر و کبریت و ته سیگار را در نعلبکی یا بشقاب نریزید.

آداب معاشرت و آداب نشستن

هنگام نشستن پاهای خود را به صورت موازی یکدیگر قرار دهید و اگر می‌خواهید آن ها را روی هم بگذارید طوری باشد که دو پا روی هم و هر دو تقریباً به یک حالت باشند. هیچ وقت در موقع نشستن پاهای خود را جلو، عقب ، باز و گشاد نگذارید چون بسیار ناپسند است. هرگز در هنگام نشستن پاهای خود را تکان ندهید.

آداب معاشرت و ورود به اتاق

اگر برای کار اداری به جایی مراجعه می‌کنید، قبل از ورود به اتاق، حتماً در بزنید و پس از اجازه گرفتن، وارد اتاق شوید. تا هنگامی که به شما برای نشستن تعارف نشده است، بلافاصله پس از ورود روی صندلی و یا مبل ننشینید. اگر هنگام ورود دو یا سه نفر با شخص مورد نظر شما مشغول صحبت بودند، انتظار بکشید تا صحبتشان تمام شود و از شما بخواهند تا مطلبتان را بگویید.

در موقع صحبت کردن اگر نشسته اید با متانت صحبت کنید و اگر ایستاده‌اید مراقب باشید دست هایتان را بی‌جهت به بالا و پایین حرکت ندهید. همچنین هنگام صحبت کردن دستتان را از جیب بیرون بیاورید مخصوصاً هنگام صحبت کردن با افراد مسن‌تر و مقامات بالاتر. محکم بایستید و به دیوار تکیه ندهید.