در سخنرانی از چه شعر ها و ضرب المثل هایی استفاده کنیم؟ موضوع: عشق

یکی از تکنیک های مهم در سخنوری و سخنرانی استفاده از مَثَل و ضرب المَثَل است.

یک ضرب المثل می تواند تصویر ذهنی بسیار دقیقی را در ذهن مخاطب ایجاد کند و زیبایی بیانی آن می تواند باعث تشخص سخنور و سخنران شود.

مشکل بزرگی که در استفاده از ضرب المثل ها وجود دارد این است که مرجع مناسبی که ضرب المثل ها را بر اساس موضوعات مختلف دسته بندی کرده باشد وجود ندارد.

در سری مقالات ضرب المثل ها قصد داریم با دسته بندی موضوعی امثال، سخنرانان و سخنوران را در استفاده به جا و درخور ضرب المثل ها یاری دهیم.

موضوع: عشق

آنچه در مدت هجر تو کشیدم هیهات         در یکی نامه محال است که تقریر کنم

آن را که خبر شد خبری باز نیامد

برگرفته از شعر:  ای مرغ سحر عشق ز پروانه بیاموز            کان سوخته را جان شد و آواز نیامد

این مدعیان در طلبش بیخبرانند            آن را که خبر شد خبری باز نیامد (سعدی)

آن سفر کرده که صد قافله دل همره اوست           هر کجا هست خدایا به سلامت دارش

آن عشق که در پرده بماند به چه ارزد (حکیم شفایی)

آن کبوتر را که بام آموخته است         تو مخوان می رانش، کان پر دوخته است (مولوی)

در سخنرانی از چه شعر ها و ضرب المثل هایی استفاده کنیم؟ موضوع: عشق

ریسمان بر پا چه حاجت مرغ دست آموز را

آنکه دائم هوس سوختن ما می کرد          کاش می آمد و از دور تماشا می کرد (ملا طاهر نائینی)

آه عاشق زود گیرد دامن معشوق را

شمع اگر پروانه را سوزاند خیر از خود ندید            آه عاشق زود گیرد دامن معشوق را

طفیل هستی عشقند آدمی و پری              ارادتی بنما تا سعادتی ببری (حافظ)

از پریدن های رنگ و طپیدن های دل            عاشق بیچاره هر جا هست رسوا شود

مانند: رنگ رخساره خبر می دهد از سر درون

از دریچه چشم مجنون بایستی در جمال لیلی نظر کردن (سعدی)

مانند: گفت لیلی را خلیفه کان تویی          کز تو مجنون شد پریشان و غوی

از دگر خوبان تو افزون نیستی            گفت خامش چون تو مجنون نیستی (مولوی)

در سخنرانی از چه شعر ها و ضرب المثل هایی استفاده کنیم؟ 

از دل برود هر آنچه از دیده برفت

از دل نتوان کرد برون حب وطن را

میخانه نشینیم نه از باده پرستی است          از دل نتوان کرد برون حب وطن را

از راست نرنجیم

برگرفته از شعر: صبحدم مرغ سحر با گل نوخاسته گفت      ناز کم کن که در این باغ بسی چون تو شکفت                                                                            گل بخندید که از راست نرنجیم ولی           هیچ عاشق سخن تلخ به معشوق نگفت (حافظ)

از سوز محبت چه خبر اهل هوس را

از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر                        یادگاری که در این گنبد دوار بماند (حافظ)

از کبک مست نیست حذر شاهباز را

برگرفته از شعر: از کبک مست نیست حذر شاهباز را                         با قهرمان عشق چه سازد غرور عقل (صائب)

از گوشه بامی که پریدیم پریدیم

برگرفته از شعر: دل نیست کبوتر که چو برخاست نشید          از گوشه بامی که پریدیم پریدیم (وحشی)

مانند: مرنجان دلم را که این مرغ وحشی         ز بامی که برخاست چه مشکل نشیند

از محبت تلخ ها شیرین شود         از محبت مس ها زرین شود (مولوی)

در سخنرانی از چه شعر ها و ضرب المثل هایی استفاده کنیم؟ 

از محبت خارها گل می شود

ای مرغ سحر عشق ز پروانه بیاموز        کان سوخته را جان شد و آواز نیامد (سعدی)

استخوان خرده مجنون مفکن پیش همای          که تعلق به جناب سگ لیلی دارد

توضیحات: درباره عاشقی گفته می شود که در غیبت معشوق نیز حاضر به شنیدن بدگویی راجع به او نیست

اشتیاق وصل شکّر مور را پَر می دهد

عزم چون افتاد صادق راهبر در کار نیست            اشتیاق وصل شکّر مور را پَر می دهد (صائب)

اظهار عشق را به زبان احتیاج نیست

اظهار عشق را به زبان احتیاج نیست         چندان که شد نگه به نگه آشنا بس است (صائب)

فسون گر داند آن خاکی که از وی بوی مار آید           شناسم بوی زلفت را اگر در مشک تر پیچی

اقلیم دل به زور مُسَخَّر نمی شود           این فتح بی شکست میسر نمی شود

اکسیر عشق در مسم آمیخت زر شدم

گویند رخ سرخ تو سعدی که زرد کرد                         اکسیر عشق در مسم آمیخت زر شدم

مانند: دست از مس وجود چو مردان ره بشوی            تا کیمیای عشق بیابیّ زر شوی (حافظ)

اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما             را به خال هندویش بخشم سمرقند و بخارا را (حافظ)

اگر این بار جان بَرَم ز غمت         دیگرم عاشقی هوس نشود

اگر با دیگرانش بود میلی         چرا ظرف مرا بشکست لیلی

در سخنرانی از چه شعر ها و ضرب المثل هایی استفاده کنیم؟

اگر تو زخم زنی بِه که دیگری مرهم       وگر تو زهر دهی بِه که دیگری تریاک (مولوی)

اگر چه آفت عمر انتظار است          چو سر با وصل دارد سهل کار است (نظامی)

اگر چه تلخ باشد فُرقت یار          در او شیرین بُوَد امّید دیدار

اگر در دیده مجنون نشینی           به غیر از خوبی لیلی نبینی

اگر درمان بیمار از طبیب است          مرا خود درد و آزار از طبیب است

به بالینم حبیبی یا طبیبی           از این دو گر یکی بودی چه بودی (باباطاهر)

اگر دشنام فرمایی وگر نفرین دعا گویم

برگرفته از شعر:  اگر دشنام فرمایی وگر نفرین دعا گویم                  جواب تلخ می زیبد لب لعل شکرخا را (حافظ)

اگر صد آب حیوان خورده باشی        چو عشقی در تو نَبوَد مرده باشی

هر آن کسی که در این حلقه نیست زنده به عشق           بر او نمرده به فتوای من نماز کنید (حافظ)

آنچه آغاز ندارد نپذیرد انجام

مانند آنچه آغازش فنا باشد ز انجامش مپرس

در سخنرانی از چه شعر ها و ضرب المثل هایی استفاده کنیم؟ 

ماجرای من و معشوق مرا پایان نیست              آنچه آغاز ندارد نپذیرد انجام (حافظ)

اگر عاشق شود شیر دُژآگاه             به عشق اندر شود هم طبع روباه

توضیحات: دُژ:(پیشوند) زشت و بد، مزید مقدم است و معنی زشت و بد به کلمه دهد مانند : دژآگاه ، دژآگه ، دژخیم

منظور این است که عشق انسان را متواضع می کند

همه کس طالب یارند چه هشیار و چه مست             همه جا خانه عشق است چه مسجد چه کِنِشت (حافظ)

این مقاله ادامه دارد … جهت مشاهده سایر مقاله ها اینجا کلیک کنید

برگرفته از کتاب فرهنگ امثال