سرعت حرف زدن ، صراحت در کلام و تلفظ صحیح کلمات
1- سرعت حرف زدن
یکی از مهمترین موارد در سخنرانی زیبا و جذاب آن است که جمله و یا عبارت مهم شخص گوینده باید با شفافیت، قدرت و شدت و حدّت لازم بیان شود و به قولی جمله و عبارت مهم باید صریح بیان گردد.
اما برای آنکه کلامی صراحت لازم داشته باشد ابتدا باید در معنا و مفهوم نیز چنین باشد تا بتواند اثرگذاری معنایی بر ذهن مخاطب بگذارد. اما واقعیت آن است که تا زمانی که این نوع کلام با سرعت لازم (سرعت حرف زدن) درست نیز همراه نباشد صراحت نیز پیدا نخواهد کرد.
یعنی آنکه کلام صریح باید سریع نیز باشد. دقیقاً مانند تیری که از چله کمان پرتاب می‌گردد که هرچه قدر سرعت پرتاب نیز بیشتر باشد قدرت اصابت آن بر هدف نیز بیشتر خواهد بود و کلام صریح نیز هرچه با سرعت بیشتر متناسب با آن سخن ارائه گردد اثر آن بر عمق جان و قلب و ذهن شنونده نیز بیشتر خواهد بود.
رعایت سرعت لازم باعث می شود کلام شما از نفوذ بیشتری برخوردار گردد و بر دل و جان مخاطب اثرگذارتر شود. سرعت پایین در کلام سبب خواب آلودگی و کسالت مخاطب می گردد و باعث عدم تمرکز و حواسپرتی مخاطب از موضوع سخنرانی می شود.
اما در بحث سرعت بخشیدن به کلام باید این را در نظر گرفت که سرعت تا جایی باید باشد که اول مخاطب از فهم کلام عاجز نشود و ذهن او به دریافت سخن برسد و عقب نماند. دوم آنکه به خاطر سرعت بخشی به کلام، کلمات و حروف جویده‌جویده و ناقص و غیر قابل فهم ارائه نگردد و حروف در هرکلمه به صورت کامل ادا گردند و حروف خورده نشوند. برای ایجاد سرعت در زبان پارسی تا حدود 100 کلمه در دقیقه می‌توان گفت.
خط قرمز سرعت کلام ، درست و دقیق تلفظ کردن حروف و واژه هاست. شما می توانید با هر سرعتی صحبت کنید به شرطی که تمامی کلمات دقیق و درست و صریح تلفظ شود.
تلفظ دقیق و صحیح باعث می شود کلام شما از ریتم و موسیقی بهتری برخوردار شود و مخاطب حظ و لذت بیشتری از سخن و کلام شما می برد. سخنی که کامل، درست و صحیح تلفظ می شود درست تر هم به نظر می رسد و مخاطب سریعتر اقناع می شود و کلام شما را با جان و دل می پذیرد.
اگر شما در هنگام صحبت کردن، کلمات را جویده جویده ادا کنید، تصویر مثبتی از خود در ذهن مخاطب به جا نمی گذارید. مخاطب شما را فردی تصور می کند که اعتماد به نفس لازم را ندارید و تبحر و تسلط شما در موضوع مورد نظر زیر سوال می رود و درمجموع می توان گفت که مخاطب به شما به عنوان یک فرد مبتدی نگاه می کند و شما را به عنوان یک متخصص حرفه ای نمی تواند بپذیرد که در این صورت شما قدرت اقناعی ود را از دست می دهید و مخاطب حرف شما را به راحتی نمی پذیرد.
سرعت پایین در هنگام صحبت کردن باعث می شود مخاطب بسیار سریع خسته شود و منتظر است که این ارتباط خاتمه پیدا کند. اگر هم مجبور باشد که به حرف شما گوش دهد، خود را به کار دیگری مشغول می کند تا بتواند گذشت زمان را تحمل کند.
2- نحوه‌ی ادا و تلفظ کلمات
برای آنکه بیان مؤثر واقع شده و تمیز و سالم به نظر آید می‌باید در هنگام ادا و تلفظ کلمات رعایت دقت را نمود و با بهره‌گیری از تلفظ صحیح کلمات، واژگان را در حالت درست خود بیان نمود. مثلاً در بحث نحوه‌ی ادای کلمات نباید کلمات را شکسته و درهم و سطحی ادا کرد و یا نباید با استفاده از زبان عامیانه شکل کلمات را تغییر داد. مثل آنکه به جای گفتن «شاه عبدالعظیم» کسی بگوید «شابدالعظیم» و یا به جای «شاهزاده» بگوید «شازده» و…. که باعث ادای غلط کلمات در یک سخن وزین شده و زیبایی سخن را تحت‌الشعاع قرار داده و کلام را تخریب می‌نماید.در سخنرانی های رسمی و یا هر کلامی که به قصد راهبری و تاثیرگذاری بیان می شود از کلمات عامیانه استفاده نمی شود، چون به تشخص و کلاس سخنران آسیب وارد می کند و سبب می شود مخاطب حس بزرگ بینی که نسبت به سخنران دارد را از دست بدهد.در تلفظ کلمات نیز این امر لازم‌الاجراست مثل آنکه کسی به جای حرف «و» می‌گوید «ب» که برخی در زبان عامه به «فوریه» می‌گویند «فبریه» که یکی از ماههای تقویم میلادی است و یا به جای مصوت کوتاه «-َ » می‌گویند « -ُ » مانند کلمه‌ی «سَفته» که بسیار گفته می‌شود «سُفته» که باید مورد دقت قرار داد.البته حساسیت ما در هنگام ادا و تلفظ کلمات تا جایی است که یک طبقه‌ی مهم و وسیعی از جامعه که وجاهت و وقار لازم را داند کلمه‌ای را چگونه تلفظ و ادا نموده و یا آنکه اگر در شکل اصلی آن خللی نیز وارد می‌کنند تا کجاست و بیشتر از آن ما حساسیت به خرج نمی‌دهیم و این نکته بیشتر در به کارگیری زبان معیار جامعه مورد بحث قرار می‌گیرد و نه برای استفاده از زبان عامه که در آنها این قوانین مطرح نیست.مثلاً ما در زبان پارسی کلمه‌ای داریم که خالی بودن و پوچ بودن چیزی را نشان می‌دهد که بسیار هم رایج است و به آن «تُهی» می‌گوئیم حال آنکه این کلمه در اصل «تَهی» می‌باشد ولی بر اساس تغییر شکل در زبان گفتاری دیگر شکل تلفظ مرسوم آن «تُهی» است و نه «تَهی» و در اینجا دیگر لازم نیست که کسی «تَهی» بگوید. بطور کلی رعایت این نکته از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و نحوه‌ی ادا و تلفظ کلمات جزء لاینفک فن بیان و سلامت آن می‌باشد.
منظور از زبان معیار، زبان قشر متوسط دانشگاهی پایتخت نشین هر کشوری است.
زبانی که در تمامی جلسات رسمی و سخنرانی ها استفاده می شود و شما برای صحبت کردن باید به زبان معیار صحبت کنید.زبان معیار از یکسو به زبان ادبی نزدیک می شود ولی نه به آن اندازه که فضا را رمانتیک و تخیلی کند و از سوی دیگر به مرز زبان عامیانه هم نزدیک می شود و لی نه به آن اندازه که تشخص و کلاس سخنور آسیب ببیند.مثلا سه کلمه گریخت، فرار کرد و در رفت، که کلمه گریخت مربوط به زبان ادبی، در رفت مربوط به زبان عامیانه و فرار کرد مربوط به زبان معیار است و ترجیح آن است که سخنران در هنگام صحبت از زبان معیار استفاده کند.
