فن بیان در کودکان :
“چگونه مهارت های ارتباطی (فن بیان در کودکان) را در کودک می توان پرورش داد؟
“رایج ترین پرسشی که والدین از متخصصین گفتار درمان جویا می شوند , تنها با ده اصول می توان مهارت های ارتباطی و فن بیان کودک را افزایش داد”
عموما انسان در گفت و گوهای خود مجالی نمی دهد تا شخص مقابل جمله ی خود را به اتمام برساند و سپس او کلام خود را ادا کند.
یک قانون موثر برای فن بیان در کودکان , آن است که 5 تا 10 ثانیه برای پاسخ دادن به کودک صبر کرد.این زمان به کودک فرصت می دهد تا آنچه را می خواهد بگوید آماده سازد.
این عمل علاوه بر بهبود مهارت فن بیان کودک می تواند در جلوگیری یا کاهش لکنت زبان موثر باشد.
اگر والد قصد دارد تا کودک آوایی را صحیح تلفظ کند، به ویژه اگر آوا تا زمانی که تکامل بیشتری می یابد، توسعه پیدا نکند، می بایست دست نگه داشت !
تصحیح دائم ، دقیق بر عکس بهبود مهارت های ارتباطی و فن بیان کودکان عمل می کند ، هرچه اصرار بیشتر باشد تا صحیح تلفظ کند، نه تنها تکلم او را بهبود نمی بخشد ، که تاثیرات نامطلوبی نیز دارد،نباید به صحبت و بیان صدا بعد منفی نشان داد، زیرا امکان دارد انجام این کار را متوقف کند.
تلاش به اجبار کودک برای صحبت کردن یا بیان صحیح یک آوا ، مانند آن است که به شخصی که هیچ از آشپزی نداند ، گفته شود آشپزی کند !
ایجاد تعادل در این زمینه قدری دشوار است ، زیرا باید مانند بزرگسال با او کلام گفت، اما همچنان در ذهن این امر که او کودک است وجود داشته باشد.
کلام با کودک مانند یک بزرگسال، به معنای استفاده از واژه ها ، لطیفه ها و یا اطلاعات نادانسته ی او نیست ؛ بلکه به معنای فرصت دادن ، استفاده از ارتباط چشمی و ارزش قائل شدن برای امری ست که او می گوید.
مسلم است که کودک کلامی را بیان میکند که قابل فهم نمی باشد اما باید به او فرصت داد تا در ارتباط با گفته های او حدس وگمان زده شود .
اگر والد قصد دارد تا فن بیان کودک و مهارت ارتباطی او قوی باشد، می بایست به او نشان دهد که خود از چنین توانایی ای بی بهره نیست.یک قانون موثر آن است که قدری بالاتر از سطح فرزند سخن بگوید.اینگونه آنها برای بهبود مهارت خود به اندازه ی کافی تحریک خواهند شد.
خاموشی تلویزیون ، انتظار کودک را نسبت به این وسیله را کم می کند، ذهن کودک نباید قربانی پر مشغلگی والدین شود.این روش در بلند مدت موجب افزایش قدرت تخیل کودکان می شود و او آموزش می بیند تا خود را سرگرم کند و در نتیجه مهارت زبانی خود را تقویت نماید.
خوانش پشت جعبه ی غلات صبحانه ، نوشته های روی لباس ها ، تابلوهای خیابان .
هرچه قدر کودک بیشتر در معرض صداها و ساختارهای زبانی قرار بگیرد، زودتر شروع به درک آن ها می کند.
در هنگام خوانش کتاب، می بایست در نظر داشت که اجباری نیست تا آن کلمه به کلمه خوانده شود، در عوض می توان به تصویرها نگاه کرد و در ارتباط با آن ها سخن گفت.با انجام این کار، کودک آموزش می بیند تا از تخیل خود استفاده کند و مهارت زبانی خود را تقویت کند
باید مراقب بود تا کودک بمباران پرسش نشود.پرسش با پایان باز همان هایی هستند که می تواند با عبارت های متفاوتی پاسخ داده شوند نه فقط “بله” یا “خیر”
.اینگونه پرسش ها به کودک فکر واستدلال را آموزش می دهد.
مثال:
رفتی فروشگاه؟
کجا رفتی؟
چی دید؟
این کتاب خوب بود؟
چی و تو این کتاب دوست داشتی؟
دوست داشتی داستان چه طور تمام شود؟
کودک پیش از آنکه شروع به گفتن آوا و واژه کند، حداقل 100 مرتبه باید آن را بشنود و تعداد دفعات استفاده از یک واژه رامحدود نکند.
تکرار کلید یادگیری ست و این گونه است که کودک مهارت ارتباطی خود را تقویت می کند.
اگر کودک مرتکب اشتباهی می شود، می بایست چرایی آن کار به او تفهیم شود و این امر صبر زیادی را می طلبد اما در بلند مدت تاثیر مطلوب دارد و نیازی به تاکید ندارد،زیرا به تقویت مهارت های استدلالی کمک می کند .
مثال:
کودک روی صندلی می ایستد، می افتد و شروع به گریه می کند؛ البته با این فرض که آسیب جدی ندیده باشد
پدر یا مادر می توانند بگویند:”افتادی” یا “دردت گرفت”،”نباید روی صندلی بایستی”
مثالی برای کودک بزرگ تر:
فرزند به والد نگفته است که کجا می رود.
پدر یا مادر می تواند بگوید:”اگر آسیبی ببینی و من ندانم کجا هستی، چه می شود؟”
این کار می بایست به شیوه ی مثبتی انجام شود.
از مواردی که باید تعادل را در آن حفظ کرد و نباید بعد از هر کلام که او می گوید، اعلام شود”وای چه قدر عالی”میان هر کدام از تشویق ها می بایست زمان تعریف شود.
زمانی که کوچکتر است چندین بار تشویق شود.
کودک کم سن:
زمانی که کلمه ای را صحیح ادا می کند:
– خوب گفتی
– درست است، این همان . . .است
– خیلی خوب صحبت می کنی
برای کودک بزرگتر:
زمانی که واژه ی نوینی را به کار میبرد:
– ببین! چه کلمه ای و استفاده می کند!
زمانی که مسئله ای را به تنهایی حل می کند و یا در می یابد جمله ای پیچیده به زبان آورده است:
– تو به تنهایی این را حل کرده ای.
– از اینکه اینطوری انجامش دادی خوشم آمد
– جمله ی فوق العاده ای بود.
