سخنوران

کتاب افسانه نیما و شعر نو

۲۰۰,۰۰۰ تومان

نيما یوشیج مي‌گويد: شعر نشانه‌ي يك زندگي عالي و خيلي بشري است، ولي در نظر داشته باشيم كه وزن و قافيه فقط نماينده‌ي اين فضيلت نيست.

دغدغه‌ي عجيب دروني نيما كمكي بزرگ به شعر او مي‌كند و در جايي مي‌نويسد: زياد فكر نكنيد كه هنر براي هنر است يا مردم. هنر براي هر دوي آنهاست و بالاخره رو به مردم مي‌آيد، زيرا از مردم به وجود آمده و با مردم سرو كار دارد. فقط مواظب باشيد كه چه چيز شما را مجبور به گفتن مي‌كند. گفته‌هاي شما براي چه و براي كيست و براي كدام منظور لازم و ممتاز‌تري و از نبودن آن چه كمبودي براي ملت شما حاصل مي‌شود.

همين نوع تفكر مضامين شعري وي را مي‌سازد و تاثير شگرف بر شكل و فرم آثار او نيز مي‌گذارد. شايد موفقيت شعري او و برقراري ارتباط خوانندگان شعرش با شعر وي كه البته در خيلي مواقع سختي زبان او نيز خواننده را از دريافت لحظه‌اي شعر باز مي‌دارد، عبارت خاص او در باره شعرش باشد كه: مايه‌ي اصلي اشعار من رنج است و به عقيده من گوينده‌ي واقعي بايد آن مايه را داشته باشد، من براي رنج خود و ديگران شعر مي‌گويم.

توضیحات

به نام يكتا شعور هستي بخش

 

سالها مي‌گذرد از آن زماني كه داروگ، قطعه‌ي شعري عجيب مرد راستين ادب را خواندم.

ناله‌اي و درخواست و تمنايي عجيب از چيزي يا كسي به نام داروگ ـ كه ابتدا نمي‌دانستم ـ چيست؟ كه پرسش مي‌كند زمان رسيدن باران را! مثل هر جوينده‌ي ديگري شتافتم و از ديگران پرسيدم كه چيست داروگ و شنيدم قورباغه‌اي است كه اهالي محله‌اي كه شاعر در آن زاده مي‌پندارند كه هرگاه صدايي كند و يا به قولي بخواند باران مي‌بارد و آواي او خبر از آمدن باران مي‌دهد. محله‌اي كه يوش مي‌خوانندش و گوينده‌ي شعر نيز به همان محل شناخته­ مي‌شود كه يوشيج نام گرفته و به نيما مي‌شناسندش.

از آن ­زمان پيگير شدم كه اين علي­خان اسفندياري كه نيمايش مي‌ناميم چگونه شعري گفته است كه به آن شعر نو مي‌گويند و مثل اينكه شگفت شعري است و او نيز پدر اين نوع شعر است و اين شعر را غير از نو، به سبب وي به آن نيمايي نيز مي‌گويند.

افراد كم بهره از ادب كه البته به نوعي همه جا داد فضل و سخن نيز مي‌دهند، مي‌‌گفتند كه شعري است بي‌وزن و قافيه و من از خود مي‌پرسيدم خالي از وزن و قافيه نيز مگر شعر مي‌شود! پس چرا داروگ خواندن برايم از هر شعري حداقل فعلا” خوشتر است! البته خواندنش سخت بود براي ديگران و نيز براي من. انگاري ديگر نمي‌شد مثل هر شعر ديگري كه مي‌شناختيم صدا را بر آهنگ صوري شعر انداخته و بتازيم در خواندنش و همين بود كه بي‌ذوقان را بر آن داشته بود كه بگويند نه وزن دارد و نه قافيه كه همين جا تا دير نشده بگويم غير از نو خواندن ديگر مشكل است و دشوار بر خواننده‌ي شعر امروزي.

در اين چرخش و گردش نمي‌يافتم اهل اهلش را كه دريابم اصل قضايا را كه چيست شعر نو؟ از آنجايي كه وقتي ذهن كاوشگر انساني­ گير مي‌افتد در امري ـ كه تا يا بلا سر آن چيز نياورد و اگر هم نشد سر خود ـ  همه‌ي شرايط را رقم مي‌زند كه دريابي و گره را بگشايي. موتور جسمي من نیز، ذهنم را مي‌گويم، من را به هر سويي كشيد تا سر از اين نوع سخن گفتن و سرودن در آورم.

مدتي بعد وارد يكي از اين خرده نمايشگاه‌هاي كتاب و محصولات فرهنگي شدم كه هميشه در اين جور فضا‌ها كتب اصلي و دقيق و اساسي نمي‌بيني و هماره انگار تبليغي از كتاب اصلي در قالب كتاب ديگري مي‌يابي كه در آنجا نيز جزوه­اي كوچك به قطع رقعي و به حجم چون پيك خبري از نيما به چشمم چشمكي زد و من هم كه معلوم است چه كردم. در آن جزوه‌ي شعر دو اثر «مادري و پسري» و «شير» عجيب مرا شيفته‌ي خود كرد.

همان ابتداي حكايت شير كه :

«شب آمد مرا وقت غريدن است

گه كار و هنگام گرديدن است

به من تنگ كرده جهان جاي را

از اين بيشه بيرون كشم پاي را

حرام است خواب.»

چنان در من نوجوان سرا پا شور و شر، وجدي ايجاد نمود كه شعف و غم همزمان در من شكل گرفت. و حالتي بود كه تا آن زمان تجربه‌اش نكرده بودم.

مادري و پسري، شعري بلند كه در خط اول تكانت مي‌دهد:

 

«در دل كومه‌ي خاموش فقير،

خبري نيست ولي هست خبر.»

 

ماجرا را كه دنبال مي‌كني هر لحظه اتفاقي نو در ذهنت واقع مي‌شود : …

سرفصل های کتاب

درباره‌ی نیما یوشیج و تولد شعر نو

اشعار ماندگار

  • در فرو بند
  • در شب سرد زمستاني
  • خانه‌ام ابري ست
  • مرغ شباويز
  • اي شب
  • تلخ
  • داستاني نه تازه
  • برف
  • داروگ
  • خنده‌ي سرد
  • هنوز از شب
  • خروس مي خواند
  • صداي چنگ
  • واي بر من
  • افسانه
  • مهتاب
  • ققنوس
  • اجاق سرد
  • هست شب
  • قايق
  • پرنده منزوي
  • هنگام كه گريه مي دهد ساز
  • كرم ابريشم
  • قصه های نیما
  • دیدار
  • بد نعل

نامه های نیما یوشیج به دیگران

  • به احمد شاملو
  • به جلال آل احمد
  • به ابوالقاسم جنتی
  • به نصرت رحمانی

به همراه CD اشعار نیما با صدای استاد حسینیان

توضیحات تکمیلی

عنوان

افسانه نیما و شعر نو

موضوع

شعر نو, فن بیان

نویسنده

محمد علی حسینیان

ناشر

انتشارات اساتید ایران

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “کتاب افسانه نیما و شعر نو”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مشاوره رایگان