زبان بدن : پیام های غیرکلامی دست زدن و دست تکان دادن

در دوران نوزادی مادرها زمانی که فرزندشان را در آغوش میگیرند، ضربه هایی هم با کف دست به پشت نوزاد می زنند. ریتم این ضربات معمولا با میزان ناآرامی های کودک تنظیم می شود. هر چه کودک بی قرارتر می شود تعداد و شدت ضربه ها هم بیشتر می شود.

ضربه زدن به پشت کودک این پیام را منتقل می کند که همه چیز روبراه است و جای نگرانی نیست.

اگر لازم باشد من محکم تو را در آغوش می گیرم. این حرکت بعدها در بزرگسالی هم استفاده می شود، البته این بار بدون در آغوش گرفتن. در دوران کودکی ضربه فقط به پشت زده می شود در حالی که در دوران بزرگسالی این ضربه می تواند به شانه، بازو، دست، گونه، سر و پشت سر هم گسترش پیدا کند.

پیام “همه چیز روبراه است” جای خود را به “همه چیز بسیار خوب است” و یا “همه چیز را بسیار خوب انجام داده ای” تبدیل شده است. از آنجا که مغز به عنوان فرمانده و دستور دهنده مسئول اصلی خوب انجام شدن هر کاری است، ضربه به سر به معنی  تبریک پذیرفته شده است.

زبان بدن : پیام های غیرکلامی

با گذر از فرم با دست ضربه زدن بالغ به کودک و رسیدن به حالت ضربه زدن بالغ به بالغ نکات دیگری را باید مدنظر قرار داد. ضربه زدن به سر ممکن است با نوازش شدن اشتباه گرفته شود و باید از آن پرهیز کرد. علاوه بر سر نقاط دیگری نیز تابو می شود. ضربه به پشت، شانه و بازو هنوز محدودیتی ندارد اما پشت دست، زانو، گونه و ران ماهیتی شهوانی و جنسی پیدا می کند و ضربه زدن به کپل شدیدا جنسی و شهوانی در نظر گرفته می شود.

دست زدن

دست زدن هنگام تشویق یک اجرا کننده و یا دست تکان دادن در مشایعت و خوش آمد هر دو از همین عمل اولیه تپ زنی مشتق شده است. دامنه عمل ضربه زدن با دست در بزرگسالان از چارچوب لامسه و لمس کردن فراتر رفته و تبدیل به دیداری و شنیداری شده است.

برای درک دست زدن به عنوان یک پاداش، باید ریشه آن را در دوران کودکی جستجو کرد. مطالعه دقیق رفتار کودک در نیمه دوم از سال اول عمرش نشان می دهد که کودک از دست زدن برای خوش آمد گویی به مادر خود که پس از یک غیبت کوتاه مجددا برگشته است، استفاده می کند.

این عمل تقریبا همزمان با دست انداختن و گرفتن مادر انجام می شود. طوری که انگار کودک با دیدن مادرش که به او نزدیک شده است، دستانش را دور گردن مادر حلقه می کند، گویی که او را در آغوش گرفته است در صورتی که مادر هنوز آنجا نیست، بنابراین دست های کودک عمل حلقه شدن دور گردن مادر را به طور کامل انجام میدهد تا زمانی که دست ها به صورت دست زدن به هم برسند.

زبان بدن : پیام های غیرکلامی

البته در این حالت دست زدن از ناحیه بازو صورت می گیرد و این بر خلاف حالتی است که دست زدن از ناحیه مچ صورت می گیرد.

بررسی ها نشان می دهد در واقع دست زدن کودک حالتی از خلا آغوش مادر است. دست زدنی که در بزرگسالی اتفاق می افتد، خلا ضربه زدن با دست به پشت است که به خلا آغوش اضافه شده است.

معمولا حرکت دست زدن در فاصله نزدیک و مواقعی که شما می توانید طرف مقابل را لمس کنید اتفاق نمی افتد. وقتی شما به عنوان پاداش برای کسی دست می زنید در واقع از راه دور می خواهید او را در آغوش بگیرید، چون امکان این امر وجود ندارد می خواهید با زدن چند ضربه به پشت، به او بگویید که کارش را بسیار خوب انجام داده است و چون باز هم این امکان وجود ندارد، یکی از دست های شما نقش پشت را بازی می کند و دست دیگر به آن ضربه می زند.

اگر شما به نحوه ضربه زدن دست ها موقع دست زدن دقت کنید می بینید با اینکه هر دو دست ضربه می زنند ولی شدت ضربات یکی از دست ها بیشتر است و در بسیاری موارد یک دست حرکت بسیار کمتری نسبت به دست دیگر دارد.

زبان بدن : پیام های غیرکلامی

در بسیاری مواقع آکروبات باز ها یا هنرمندان سیرک بعد از پایان نمایش خود، دست ها را از هم باز کرده و با بازوان گشاده، تماشاگران را وادار به تشویق کردن و دست زدن می کنند.

حرکات دستان باز که بازوان کاملا از هم فاصله دارند، نشان دهنده آماده بودن برای در آغوش گرفتن است، تماشاگران را هم به دست زدن که پاسخ متقابلی است وا می دارد. در مواردی هم هنرمند در پاسخ تشویق و دست زدن حضار شروع به دست زدن می کند. بازوان خود را بالا می آورد و شروع به دست زدن می کند. بالا آوردن بازو همان نشانه آمادگی برای در آغوش گرفتن و دست زدن، همان ضربه زدن به پشت است که به هر دو طرف احساس آرامش بعد از هیجان را می دهد.

از دست زدن برای فرا خواندن و احضار خدمتکار هم استفاده می شود. البته در این مورد ضربه ها متعدد و با ریتم مشخص نیست، فقط یک یا دو ضربه زده می شود. این دست زدن در واقع همان خوشامدگویی کودک و فراخواندن مادر است که در این مورد از این حرکت برای احضار یا فراخواندن مستخدم یا گارسون استفاده می شود.

دست تکان دادن

در ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که دست تکان دادن در هنگام خوشامد گویی و خداحافظی به کار می رود، تا از فاصله دور آشکارتر شویم. این موضوع درست است اما همه مسئله این نیست. اگر دقت کرده باشید کسی که نیاز به دیده شدن دارد مثلا زمانی که می خواهد تاکسی بگیرد و یا در میان جمعیت می خوهد کسی او را ببیند، دست تکان می دهد. ولی این دست تکان دادن ها مشابه نیست و از الگوهای متفاوتی تبعیت می کند.

آن ها دست خود را راست و محکم بالا می برند و شروع به تکان دادن دست خود از ناحیه بازو می کنند و دست خود را به این طرف و آن طرف می برند. اگر بیشتر تحت فشار قرار گیرند هر دو دست خود را بالا می برند و این کار را باهر دو دست انجام می دهند. ولی این عمل زمانی اتفاق می افتد که هنوز ارتباط دیداری برقرار نشده است. به محض برقراری ارتباط دیداری شما متوجه می شوید که دیگر دست ها از ناحیه بازوها حرکت نمی کند، بلکه حرکت فقط از ناحیه مچ دست اتفاق می افتد. این عمل به سه صورت انجام می شود.

در حالت اول :

درحالی که دست کشیده و به سمت بالا است، مچ دست به سمت بالا و پایین حرکت می کند و این عمل کاملا شبیه حرکت ضربه زدن به پشت می باشد، گویی شما دارید به پشت آن فرد ضربه می زنید. تفاوت آن با دست زدن این است که دست زدن فرم شنیداری دارد درحالی که دست تکان دادن فرم دیداری دارد. تفاوت آن با دست زدن این است که به جای اینکه بازوها به جلو خم شود، به سمت بالا است برای اینکه فرم دیداری آن اهمیت دارد. جز این اختلاف دیگری بین آن ها وجود ندارد. این حرکت بیشتر مورد توجه کودکان است و اغلب کودکان وقتی دست تکان می دهند به این صورت عمل می کنند.

در حالت دوم :

دست به سمت بالا قرار دارد و کف دست به سمت خارج ولی حرکت مچ دست به جای بالا و پایین رفتن به چپ و راست می رود. بر خلاف نوع اول این نوع تکان دادن دست بیشتر مورد توجه بزرگسالان است.

حالت سوم شبیه صدا کردن کسی است ولی شما باید این عمل را در حالت خداحافظی ببینید تا تفاوت آن را درک کنید.

جهت مشاهده مقاله تکنیکهای زبان بدن اینجا کلیک کنید 

در این حالت دست ها کشیده و راست است و کف دست رو به بالا است و مچ دست به سمت خود فرد خم می شود گویی که کسی را می خواهد صدا بزند که به سمت او بیاید. این حرکت در بین مردمان ایتالیا، اسپانیا، چین، پاکستان، برمه، هند، آفریقای شرقی، نیجریه و بین کولی ها متداول است. مثل حالت اول دست حرکتی رو به بالا و پایین دارد با این تفاوت که کف دست مانند حالت تمنا رو به بالا گرفته می شود و دست مرتبا به سمت بالا و رو به سوی بدن فرد حرکت می کند. اگر کمی دقت کنید متوجه می شوید که این حرکت نیز نوعی ضربه زدن به پشت است.

اگر شما کسی را در آغوش بگیرید و آرنج شما در موقعیت پایین قرار داشته باشد، وقتی به پشت شخص ضربه بزنید دقیقا مشابه همین عمل است و حرکت انگشتان روی پشت به سمت بالاست.

دو نوع دیگر از دست تکان دادن وجود دارد که می توان آن ها را در همین ارتباط تبیین کرد:

یک نوع دست تکان دادن پاپ و دیگر دست تکان دادنی که در خانواده سلطنتی انگلستان مرسوم است. بنا به دلایلی در هر دو مورد حرکت دست تکان دادن نه از ناحیه شانه صورت می گیرد و نه از ناحیه مچ دست، بلکه از ناحیه آرنج اتفاق می افتد.

دست تکان دادن به روش پاپ

پاپ با به کار گیری هر دو دست، دست و ساعد را از ناحیه آرنج به صورت منظم به طرف سینه خویش خم می کند در صورتی که کف دست ها به سمت بالا قرار دارد. در این حرکت دست ها کامل به طرف سینه خم نمی شود، بلکه حلقه ای که حرکت دست ها می سازد نیمی به سمت سینه و نیمی به سمت آسمان است، گو اینکه او جمعیت را نیمی به سمت آغوش خود می کشد و نیمی را به سمت آسمان هدایت می کند. این طرز دست تکان دادن کاملا یک پیام غیرکلامی روحانی و معنوی را به مخاطبین منتقل می کند.

دست تکان دادن ملکه

در تکان دادن دست به شیوه خانواده سلطنتی انگلیس نیز مشخصا قسمت پایین دست و ساعد، سفت و محکم نگه داشته می شود و حرکت از آرنج صورت می گیرد. این نوع حرکت با یک دست انجام می شود و انگشتان راست نگه داشته شده و به سمت بالا اشاره دارند.

کف دست رو به خود مقام سلطنت است و بر ماهیت در آغوش گرفتن تاکید دارد. دست و ساعد از ناحیه آرنج به آهستگی و منظم گردش می کند و تاکید بر گردش دست به سمت داخل است. ملکه در این روش مخاطب را در آغوش می گیرد و او را با یک ضربه به پشت زدن رسمی مورد تایید قرار می دهد.

جهت مشاهده ویدئو معرفی کانون سخنوران اینجا کلیک کنید